YÜRÜYEN MERDİVEN. Metrolarda ve bazı büyük mağazalarda insanların katlar arasında inip çıkmalarını sağlamak için sıradan merdi¬venler ya da asansörler yerine yürüyen merdi¬venler kullanılır.
Yürüyen merdiven, sonsuz bir zincire takıl¬mış bir dizi basamaktan oluşur. Zincir, merdi¬venin üst ve alt kesimlerindeki dişli çarklar yardımıyla döndürülür. Üstteki dişli çark bir elektrik motoruyla döndürülür; motor çalış¬maya başladığında zincirle birlikte bütün ba¬samaklar grup halinde yukarıya ya da aşağıya doğru hareket eder. Ayrıca, yolcuların tutun¬ması için basamaklarla birlikte hareket eden esnek bir tırabzan vardır. Tepede ve dipte son noktaya ulaşıldığında basamaklar düzlenerek bir bant haline gelir ve bu biçimde, yalnızca ileriye doğru hareket eder. Basamakların üzerinde önden arkaya doğru uzanan çıkıntı¬lar vardır; sahanlığa bağlı bir tarağın eğimli dişleri bu çıkıntıların arasına girer. Böylece merdiven sonuna gelen kişi adımını sahanlığa atamasa bile ayağı takılmadan sahanlıktaki sabit tarağın üzerine sürüklenir. Çoğu yerde, bir yürüyen merdiven yukarı doğru çıkarken bir başkası da aşağı doğru iner; hareket doğrultusu tersine çevrilebilen merdivenler de vardır.
Yürüyen merdivenler genellikle 30° eğimli yapılır. İki kat arasındaki yükseklik ortalama 3,5 metre olarak kabul edilirse, yürüyen merdivenin uzunluğu yaklaşık 7 metre olur. Dakikada 27 metre hızla işleyen ve her basamağında iki yolcu bulunan bir yürüyen merdiven saatte 8.000 yolcu taşıyabilir; hatta, yolcuların kendileri de basamak çıkarak ya da inerek yardımcı olurlarsa, bu sayı 11.500'e bile yükselebilir. İşlediği yükseklik çok büyük olmamak koşuluyla, yürüyen merdiven asan¬sörden daha etkili bir araçtır; ayrıca yolcuları bekletmemek gibi bir üstünlüğü de vardır.
İlk başarılı yürüyen merdivenin tasarımını ABD'li Charles D. Seeberger gerçekleştirdi ve bu merdiven 1900'deki Paris Sergisi'nde tanıtıldı. Dünyanın en büyük yürüyen merdi¬venlerinden biri Leningrad metrosunda, Lenin Alanı istasyonundadır. Bu merdivenin hemen hemen 60 metrelik bir düşey yüksekli¬ği ve 729 basamağı vardır.
Yolcu ve bagajların yatay düzlemlerde ta¬şınmasını sağlayan yürüyen bantlar da yürü¬yen merdivenlere benzer; bunlar bazen hafif eğimli de olabilir. Yürüyen bantlar genellikle insanların ağır bagaj ya da paketlerle uzun mesafeleri yürümek zorunda kaldıkları büyük alışveriş merkezlerinde ve havalimanlarında kurulur. İngiltere'de, Newcastle upon Tyne kentindeki Tyne tünelinde kurulu olan yürü¬yen bantlar bisikletli kişilerce de kullanılabil¬mektedir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder