PİPO

PİPO. Dünyanın çeşitli yörelerinde yaşayan pek çok insan yüzyıllardır değişik biçimlerde ve farklı gereçlerle yapılmış pipolarla tütün içer. Kuzeyin buzlu yörelerinde yaşayan Eskimolar, mors dişinden yapılmış zarif, oymalı pipolar kullanırken, eskiden afyon kullanma alışkanlığının yaygın olduğu Uzakdoğu'da en çok, sapları yeşim ve lakeyle bezenmiş, çanak bölümleri oldukça ufak pipolar beğenilir.

Tütünü ilk kullananların Orta Amerika'daki Aztekler ile Kuzey Ameri­ka Yerlileri olduğu sanılmaktadır. Eski oyma resimlerden Aztekler'in tü­tünü ince, uzun çubuklarla içtiği anlaşılmak­tadır. ABD'nin Ohio eyaletindeki eski mezar­larda dirsek biçiminde, kil ya da taştan yapılma pipolar ortaya çıkarılmıştır. Bu zarif pipolar kabilelerin kutsal saydıkları kuş ve hayvan başı oymalarıyla bezelidir. Yerliler'in ünlü calumet ya da "barış çubuğunun uzun­luğu 1 metreden fazlaydı. Bu çubukların tütün doldurulan çanağı mermer ya da kırmızı taştan, sapı ise dişbudak ağacından yapılırdı. Bu pipo, av ya da savaşta elde edilen başarıla­rı simgeleyen at kılı, boncuk ve tüylerle süslenirdi.

Avrupa pipoyla ilk kez 16. yüzyılın sonla­rında, Amerika'dan dönen denizciler aracılı­ğıyla tanıştı. Pipo yapımında ağaç, kemik ya da sırlı Alman porseleninden, elle oyulan ve renklendirilen lületaşına kadar çok çeşitli maddeler kullanıldı. Biçim ve büyüklükleri değişmekle birlikte, daha sonraki 300 yılda en yaygın kullanılan pipolar kilden yapılanlar oldu. Bunlar 19. yüzyılın ortalarında pipo yapımında ağaç fundası ya da ormangülü gibi bitkilerin köklerinin kullanılmaya başlama­sından sonra gözden düştü. Bu bitkilerin köklerinden elde edilen oduna breuer denir ve breuer pipolar günümüzde de yaygın ola­rak kullanılmaktadır.