RHODES, Cecil

RHODES, Cecil (1853-1902). Rodezya'nın (bugün Zimbabve) kurucusu olan Cecil John Rhodes un amacı, özellikle Afrika'nın güne­yinde İngilizler'in yayılmasını sağlamak ve Kahire den Cape Tovvn'a kadar tüm Afrika'yı ingiliz egemenliği altına sokmaktı.

Hertfordshire'da doğan Cecil Rhodes, bir papazın beş oğlundan biriydi. Ortaöğrenimini tamamladıktan sonra sağlık sorunları yüzün­den üniversiteye gidemeyince, 1870'te karde­şiyle birlikte, çalışmak üzere Afrika'ya gitti. Kimberley'de elmas yeni bulunmuştu ve Rho­des bu işten çok para kazandı. Daha sonra Oxford Üniversitesi'nde okumak üzere İngil­tere'ye gitti. Sağlığının yeniden bozulması üzerine 1873'te Afrika'ya geri döndü.

Rhodes elmas madenlerinin hisselerini sa­hiplerinden satın alarak elmas üretiminin ve satışının denetimini ele geçirdi. Kimberley'de dünya elmas üretiminin de yüzde 90'ını ger­çekleştiren bir şirket kurdu.

Kap Kolonisi Parlamentosu'na girerek, 1885'te Bechuanaland'ın güneyini Kap Kolo­nisi hükümetinin ve kuzeyini İngiliz hüküme­tinin denetim altına almasını sağladı. Bechua­naland'ın kuzeyindeki Matabele ülkesinin Kralı Lobengula'ya elçiler göndererek bu ülkede maden arama hakkı elde eden Rho­des, İngiliz Güney Afrika Kumpanyası'nı kurdu ve daha sonra İngiliz hükümetinden bu toprakları yerleşime açma izni aldı. Çok geçmeden bu bölgeye onun adı (Rodezya) verildi.

1890'da Kap Kolonisi'nin başbakanı olan Rhodes'un tüm Güney Afrika topraklarında İngiliz egemenliğini kurmak amacının önün­deki en ciddi engel iç kesimlerdeki, Paul Kruger'in yönetiminde olan Transvaal Cum­huriyeti ve Oranj Bağımsız Devleti'ydi.

Rhodes 1895'te Paul Kruger'i devirmeyi amaçlayan bir plan tasarladı. Ne var ki, Rodezya silahlı kuvvetleri aceleci davranarak Transvaal Cumhuriyeti'ne yürüdü. Büyük bir başarısızlıkla sonuçlanan bu saldırıdan sonra Rhodes Kap Kolonisi başbakanlığından çekil­mek zorunda kaldı.

Bundan sonra hiçbir resmi görev almamak­la birlikte, 1896'daki Matabele Ayaklanması' nın bastırılmasına yardım etti. 1899'da Güney Afrika Savaşı (Boer Savaşı) çıkınca Rhodes Kimberley'e gitti. Kimberley yaklaşık dört ay Boerler'in kuşatma­sı altmda kaldı. Rhodes Kimberley'in savunma­sını örgütlemek için yoğun çaba gösterdi; Gü­ney Afrika Savaşı bitmeden önce öldü.