PROPAGANDA,Kitle İletişim Araçlarını Kullanma,Radyo Yayınları

PROPAGANDA, iç ya da dış kamuoyunu belirli hedefler doğrultusunda etkilemek için, çeşitli yöntemler kullanarak belli bir görüşü yayma çabasıdır. Bir ülkede hükümet ya da muhalefet topluma kendi görüşlerini kabul ettirmek için propaganda yapar. Ayrıca, be­lirli bir amaç uğruna ya da bir çıkarı gerçek­leştirmek üzere bir araya gelmiş gruplar da propagandaya başvurabilir.

Siyasal bir terim olan propagandanın çoğu kez bir olumsuzluk içerdiği düşünülür. Örne­ğin bir demeç, "yalnızca propaganda" diye nitelenerek dikkate alınmayabilir. Ama söz­cüğün kendisi ne olumlu, ne de olumsuz bir anlam taşır. Propaganda sözcüğü ilk kez, Katolik Kilisesi'nce 1622'de, Hıristiyan inan­cının yayılması amacıyla oluşturulan bir örgü­tün adında yer almıştı. Oysa, propaganda eylemi gerek dinsel, gerek siyasal alanda çok eski dönemlerde de vardı.

Kitle İletişim Araçlarını Kullanma

Propaganda yöntemleri çağlar boyunca değiş­ti. Basılmış belgeler ve vaazlar yerini siyasal toplantılara, dinsel törenlere, kongrelere ve daha sonra da günümüzde propagandanın en etkili araçları olan radyo ve televizyona bırak­tı. Bugün habercilik alanında kitle iletişim araçları o kadar güç kazanmıştır ki, denetlen­meleri özel bir çaba gerektirir. Bazı ülkelerde radyo, televizyon, basın gibi medyalar tümüy­le devlete bağlıdır ve devletçe denetlenir. İngiltere'de olduğu gibi, başka bazı ülkelerde de kitle iletişim araçlarının bir bölümü devle­tindir, ama devlet ötekilerin içeriğini de denetler. ABD gibi bazı ülkelerde ise kitle iletişim araçları doğrudan özel sektörün dene­timinde bir ticaret aracıdır ve reklamla besle­nir. Radyo ya da televizyon aracılığıyla pro­paganda yapmak isteyen parti ya da kuruluş­lar, bu araçları kullandıkları süre karşılığında para öder. Bu da parası çok olanlara daha fazla propaganda olanağı sağlar.

Demokratik ülkelerde yönetimlerin devlet denetimindeki iletişim araçlarıyla kendi pro­pagandalarını yapmaları olumlu karşılanan bir uygulama değildir. Bu gibi yönetimler yazılı basını ve televizyonu daha çok halkı bilgilendirmek için kullanır. Ne var ki, bilgi vermek ile propaganda yapmak arasındaki çizgi çoğu zaman belirsizdir. Bazen bir hükü­met, haber servisini kendi partisine destek sağlamak için de kullanabilmektedir.

Bir Silah Olarak Propaganda

Propaganda, tarih boyunca var olan siyasal ve toplumsal düzene karşı olanların elindeki temel silahlardan biri olmuştur.

Sömürgeci devletlere karşı bağımsızlıkları için mücadele eden ya da bir devletten ayrıla­rak bağımsız devletini kurmak isteyen önder­ler büyük ölçüde propagandadan yararlanır­lar. Zorba yönetimler ya da diktatörler de, kendilerine karşı olanları halkın gözünden düşürmek için propagandayı bir silah olarak kullanırlar. Değişik zamanlarda ülkenin için­de bulunduğu koşullara göre Yahudiler'e, göçmen ve azınlıklara, komünistlere karşı yoğun propaganda yürütüldüğü görülmüştür.

Almanya'da 1930'larda Naziler gerek kendi ülkelerinde iktidara yürür­ken, gerek başka ülkeler üzerindeki amaçları­nı gerçekleştirmeye çalışırken, propagandayı, gerçekleri çarpıtarak insafsızca kullandılar. Propaganda bakanı olan Joseph Goebbels, henüz televizyonun olmadığı bir dönemde radyo yayınlarını ve halk toplantılarını Naziler'in çıkarlarına uygun bir biçimde yönlen­dirdi. II. Dünya Savaşı boyunca (1939-45) Müttefikler bir karşı propaganda kampanyası açarak atağa geçtiler. Bu kampanyada uçak­lardan bildiriler atıldı ve radyo yayınlarına ağırlık verildi. İngiliz radyo programları Av­rupa'nın işgal altındaki ülke halklarına direniş gücü vermeye, Almanların savaştaki kayıpla­rını ve yenilgilerinin kaçınılmazlığını bildir­meye yönelikti. İngiltere bu açık propaganda­ya ek olarak, gizli propaganda taktikleri de geliştirdi. Ülkelerindeki durumlarından hoş­nutsuzluklarını bildiren kişilerin açıklamaları­nı içeren bu propaganda gerçekte Londra'da hazırlanıyor ve işgal altında olmayan çeşitli merkezlerden yayınlanıyordu.

Radyo Yayınları

II. Dünya Savaşı'ndan bu yana dış ülkelere yönelik radyo yayınları, dünyanın başta gelen ülkelerinin siyasal propagandalarında önemli bir rol oynamaktadır. Yayınlarda, güncel haberler vermenin yanı sıra, açık propaganda yapılır. Genellikle ABD ve SSCB kaynaklı olan bu yayınlar daha çok okuma yazma oranı düşük olan ve kırsal alandaki halkın dış olaylarla ilişkisini sadece radyo aracılığıyla sürdürdüğü azgelişmiş ülkelere yöneliktir.