Ana Sayfa Bilgi Bankası

20 Aralık 2010 Pazartesi

Tavuk,Tavukların Üretilmesi,Yumurta Üretimi,Et Üretimi,Besleme ve Bakım ?


En yaygın biçimde yetiştirilen kü­mes hayvanıdır. İnsanın temel besin kaynak­larından olan eti ve yumurtası büyük ekono­mik değer taşır. Evcil tavuğun atasının, hâlâ Malezya ve Cava'da bulunan bayağı yaban tavuğu (Gallus gallus) olduğu sanılmaktadır. Uzmanlar Hindistan'ın güney kesimlerinde yaşayan boz yaban tavuğunun (Gallus sonne- rati) da bazı evcil tavuk soylarının atası olduğuna inanmaktadır. Bu yabani kuşlar yakalanıp kümese kapatılsa bile yılda ancak 30 kadar yumurta verebilir. Yaban tavuğu evcilleştirildikten sonra yeryüzünün her yanı­na yayılmış, değişik özellikler gösteren birçok soyu geliştirilmiştir.
Günümüzde 200'ü aşkın tavuk soyu dört ana grup altında toplanır: Akdeniz, Asya, İngiliz ve Amerikan. Amerikan soyları et tutmaya yatkın, iri yapılı, ama aynı zamanda yumurta verimleri oldukça iyi olan tavuklar­dır. En tanınmışları arasında beyaz Plymouth Rock, Rhode Island kırmızısı, Wyandotte ve Orpington sayılabilir. Cornish, Dorking ve Sussex gibi İngiliz soylan temel olarak eti için beslenen tavuklardır. Akdeniz soylarının en ünlüsü olan Leghorn ise yumurta verimi bakımından öbür tavukları geride bırakır. Gene yumurta verimi yüksek Akdeniz soyla­rından mavi Endülüs, Minorka ve Ancona gibi ince yapılı ve hafif gövdelidir. Türkiye'de bulunan yerli tavukların büyük bölümü bir­birleriyle karışıp ayn birer soy olma özelliğini yitirmiştir. Ama yumurta verimi yüksek Ger­ze ya da Hacıkadın soyu günümüzde Gerze ve çevresinde yetiştirilmektedir. Türkiye'de gü­nümüze kadar saflığını korumuş en iyi bilinen soy ise, horozlarının uzun ötüşüyle ünlü


Denizli soyudur. İri yapılı Asya soyları arasın­da Brahma ve Koşin sayılabilir. Çok küçük yapılı tavuklar "îspenç" adıyla tanınır. Bunlar arasında, Koşin gibi iri yapılı tavuklardan geliştirilmiş olanlar da vardır.



Tavukların Üretilmesi
Tavukların yumurtlaması için genellikle kapa­lı yerlerde, folluk denen ot ya da kaba odun talaşından yataklar hazırlanır. Ortalama 11 dişiye tek erkek düşecek biçimde yapılan düzenlemeyle yumurta üretimi için yeterli dölleme sağlanabilir. Eti için beslenen tavuklarda erkeklerin sayısı daha yüksek tutulur. Erişkin erkeğe "horoz", erişkin dişiye "ta­vuk", yavruya önce "civciv", gelişince "piliç", yumurtlama evresine yaklaşan dişiye genellik­le "yarka" denir.
Bir tavuk yaklaşık 18 haftalık olduğunda yumurtlamaya başlar. Dişi eşey hücresini içeren yumurta sarısı tavuğun yumurtalığında gelişir. Dışkılıktan dışarı açılan yumurta ka­nalı boyunca ilerleyen yumurta önce yumurta akı, son olarak yumurta kabuğuyla sarılır. Yumurtlamayla sona eren yumurta oluşumu yaklaşık bir günde tamamlanır. Follukta bir­kaç yumurta biriktiğinde tavuk yumurtlamayı kesebilir ve yumurtalarının üstüne oturarak açılmalarını beklemeye başlar. Bu davranışa "kuluçkaya oturma" ya da "kuluçkaya yat­ma", kuluçkaya yatan ya da yatmak isteyen tavuğa "gurk", civciv çıkarmış tavuğa "anaç" denir.
Tavuğun kuluçkaya yatması yumurtanın gelişmesi için gerekli sabit ısıyı sağlar. Yu­murta yaklaşık 38°C'de üç hafta bekletilirse içindeki embriyon gelişip civcive dönüşür. Kuluçkaya yatan tavuğun yıllık ortalama yu­murta verimi çok düşeceğinden yapay civciv üretme yöntemleri yaygın biçimde kullanıl­maktadır. Tavuk yetiştiricilerinin yüzlerce yıl­dır bu yöntemlerden yararlandığı, Eski Mısır­lıların bile kuluçka makineleri yaptığı bilin­mektedir. Günümüzde büyük tavuk çiftlikleri bir defada 100 bin yumurtadan civciv çıkara­bilir. Yumurtadan yeni çıkmış civcivin tüyleri ıslak ve birbirine yapışıktır. Ama hemen ku­ruyan bu hav tüyleri kabarıp altın sansı renge bürünür.
Yumurta üreticileri için yalnız tavuklar gerekli olduğundan ileride horoza dönüşecek civcivlerin tümünün beslenmesi savurganlık sayılır. Bunlar en kısa sürede öldürülür. Ama eti için beslenecek tavuklarda eşey ayrımı gözetilmez. Yumurtadan yeni çıkan civciv soğuğa dayanıksız olduğundan ilk 3-4 hafta sıcak tutulması gereklidir. Civcivler kafes içinde ve kuru talaş üstünde korunabilir. Dışarıya bırakıldıklarında hastalığa yakalan­ma olasılıkları yükselir. Yaklaşık beş haftalık olduklarında soğuğa karşı direnç kazanır ve geceleri kümese konma koşuluyla açık alan­larda beslenebilirler. Yaklaşık 17 haftalık olduklarında yumurtlama yerlerine aktarılır­lar. Bunlar, genellikle tabanı eğimli uzun kafesler biçimindedir. Öne eğimli taban yu­murtaların yuvarlanıp kolayca toplanmasını sağlar. Kafesler boyunca yemlikler ve su olukları uzanır. Dışkılar ise kümeslerin altın­dan toplanır.
Yumurta Üretimi
Yumurta üretimi için geliştirilen tavuklar 70 haftalık oluncaya kadar ya da yumurtlamaya başladıktan sonra yaklaşık bir yıl içinde 250 kadar yumurta verir. Yumurta üreten büyük tavuk çiftliklerinde hareketli bantlar üstüne konan yumurtalar boy ve ağırlıklarına göre ayrılarak kutulanır ve en kısa sürede satışa sunulur.Tavuklar bir yıldan daha uzun süre yumurtlamaya devam etmekle birlikte, giderek ve­rimleri azalır. Sonunda yumurtlamayı durdu­rur ve tüy değiştirirler. Yeni tüyler büyüdük­ten sonra tavuk yeniden yumurtlamaya baş­lar. Üreticiler verimin giderek azalması ve ke­sintiye uğramasından ötürü genellikle tavuk­ları yaşlanmaya bırakmaz. Ama bir tavuk 5-7 yıl yaşayabilir ve bu süre içinde 1.000 kadar yumurta verebilir. 
Et Üretimi
Eskiden tavuk eti, 16-18 hafta iyice beslene­rek semirtilmiş tavuklardan ya da yumurta­dan kesilmiş tavuklardan elde ediliyordu. Günümüzde geliştirilen tavuk soyları son derece hızlı semirtilebilmekte, örneğin sekiz haftalık olduklarında 1,8 kilograma ulaşabil­mektedirler. Bu sürede verilen yem yalnız 4,5 kg dolayındadır. Kesimlik piliçlerin üretildiği modern tavuk çiftliklerinde binlerce civciv, yem, su, gerekli ısı, ışık ve havalandırmanın otomatik olarak sağlandığı kapalı ortamlarda topluca yetiştirilmektedir. Özel olarak hazır­lanmış kesim yerlerinde kesilen, tüyleri yolu­nan, içi temizlenen ve ambalajlanan tavuklar ya hemen satışa sunulur ya da soğuk hava depolarına gönderilir.
Besleme ve Bakım
Tavuklar ottan yeterli besin alamadığından temel olarak tahılla beslenir. Bunların en önemlileri mısır, buğday ve arpadır. Öğütül­müş tahıllara proteince zengin maddeler  katılır. Tavuk yeminde kulla­nılan proteince zengin maddeler genellikle yağı alınmış soya fasulyesi ve yerfıstığı artıkla­rı, balık unu ve işlemden geçirilmiş et artıkla­rıdır. Tavuk yeminde bazı minerallere, özel­likle yumurta kabuğunun oluşabilmesi için yeterli kalsiyuma ve ek vitaminlere gereksi­nim vardır.
Tavuk günde yaklaşık 113 gr yem tüketir. Eti için beslenen pilicin en hızlı biçimde büyüyebilmesi istendiğinde, besleyici değeri daha yüksek olan yoğunlaştırılmış yemler kul­lanılır.
Modern tavuk çiftliklerinde tavukların has­talıktan korunmasına özel bir dikkat gösteri­lir. Hasta tavukları tek tek seçip ayırmak çok güç olduğundan ortaya çıkan hastalık tüm tavuklara hızla yayılabilir. Bu nedenle üre­timlerine ayrılmış tüm kapalı ortamlar, boşken özenle temizlenir ve mikroplardan arındı­rılır. Civciv çıkarılacak yumurtalar da, kuluç­ka makinesine konmadan önce buhardan geçirilerek temizlenir.
Solucan gibi asalakların yol açtığı hastalık­lar yemlere özel kimyasal maddeler katılarak önlenebilir. Bazı hastalıklar içme suyuna ve yeme antibiyotik katarak tedavi edilebilir. Tavuk vebası gibi bulaşıcı hastalıklar aşıyla önlenebilir. Ama tavuk felci gibi bazı hasta­lıkların önlemi ve tedavisi bilinmemektedir.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder