Balık Yağı Denen Şey....Omega-3 Yağ Asitleri

Balık yağı vitamini nedir?Genellikle "balık yağı vitamini" olarak bilinen madde vücut için alınması zorunlu olan "Omega-3" isimli bir yağ asitidir. Bu madde isminden de anlaşılacağı üzere sıklıkla balıklardan elde edilerek vitamin halinde kullanılmaktadır.

Omega-3'ün doğal kaynakları nelerdir?

Omega-3 maddesinin başlıca doğal kaynakları derin su balıklarıdır. Bunların arasında Somon balığı en önde gelen Omega-3 kaynağıdır. Bunun haricinde uskumru, hamsi-sardalya gibi balıklar da yüksek oranlarda Omega-3 içerirler. Keten tohumu ise balık yemekten hoşlanmayan kişiler için en değerli Omega-3 kaynağıdır. Ceviz, badem, yeşil sebzeler de bu listede adı geçen diğer besin maddeleridir.

Hiperaktiviteye karşı balık yağı!

Omega-3 yağ asitlerinin gerek çocuklar gerekse erişkinler için faydaları saymakla bitmiyor. Söz konusu balık yağı ile ilgili pek çok yeni görüşten birisi ise Hiperaktif çocuklar ile ilgili... Buna göre Omega-3 yağ asitlerinden fakir, tek yönlü bir diyetle beslenen çocuklarda hiperaktivite ve dikkat eksikliği daha sık görülüyor. Fast-food alışkanlığı, yeşil sebzeler ve deniz ürünlerinden uzak bir diyet çocuklarda bu ve benzeri ciddi davranış sorunlarına yol açıyor. Balık yağı tedavisi ile gelişme gösteren hiperaktif çocukların sayısı ise gün geçtikçe artıyor!

İngiltere'de yakın dönemde okul çocukları üzerinde yapılan bir çalışmada özellikle batı-tipi yiyeceklerle beslenen çocuklarda diyete Omega-3 yağ asiti eklenmesinin faydaları gösterilmiş... Bu çalışmaya katılan bir grup çocuğa günlük omega-3 yağ asidi kapsülleri verilirken bir gruba da dışarıdan aynı görünümlü içi su dolu (placebo) kapsüller verilmiş... Böyle bir çalışmanın amacı kişinin psikolojik olarak mı yoksa ilacın etkisiyle mi iyileştiğini göstermek... Sonuç olarak omega-3 yağ asidi alan çocukların derslerdeki başarısının, zeka düzeylerinin, dikkatlerinin ve sosyal uyumlarının arttığı gözlemlenmiş... 

Balık yağı kalp krizini önlüyor!

Eskimolar ve Japonlar üzerinde yapılan çalışmalarda bu ırklara bağlı bireylerin kalp-damar hastalıklarına çok nadiren yakalandıkları gösterilmiş. Bu kişilerin kan örnekleri incelendiği zaman Omega-3 yağ asitleri olan EPA ve DHA denen maddelerinin diğer ırklarınkine oranla çok daha yüksek düzeylerde olduğu görülmüş. Bu da yoğun balık tüketimine bağlanmış...

Özellikle balık ve cevizden alınan Omega-3 maddesi vücutta kötü kolesterol (LDL) düzeyini düşürürken, iyi kolesterolü (HDL) yükseltiyor. Genel anlamda kolesterolü düşürüp dengede tutuyor.

Kalp krizlerine sebep olan damar tıkanıklıkları ateroskleroz denen damar içi tıkanıklıklar sonucu gelişiyor. Genellikle kolesterole bağlı taşlaşmış ve kalsifiye olmuş bu tıkanıklıklar kalbin bir bölümünün kanlanmasını engelliyor... Omega-3 ten zengin diyet yapan kişilerde ise ateroskleroz oluşumunda azalma olduğu gösterilmiş. Kalp krizinden ölüm riskini azalttığı gibi, kalp krizinin tekrarlamasını da önlediği ispatlanmış.

Omega-3 yağ asitleri aynı zamanda benzer bir mekanizma ile oluşan inme (felç) hastalığından da koruyucu etkiye sahip... Haftada iki kez tüketilen balık yemeği inme riskini %50 azaltıyor... Özellikle şeker hastalarında olası kalp hastalıklarının gelişimini engelliyor... 

Amerikan Kalp Birliği ve Sağlık Enstitüsü, bu yeni araştırmaların sonuçları doğrultusunda, her yetişkinin haftada en az iki kez balık yemesini tavsiye ediyor. Derin ve soğuk denizlerde yaşayan balıklar (somon, uskumru vs...) ve hamsi ise en yüksek oranda Omega-3 içeren balıklar...

Ayrıca keten tohumu (flaxseed) olarak bilinen bitkisel ürün, içerdiği yüksek düzeyde Omega-3 ve esansiyel yağ asitleri ile kalp hastalıklarından koruyucu etkiye sahip.

Balık yağı beyni, ruhu ve bedeni güçlendiriyor!
Yapılan araştırmalarda Omega-3 desteğinin düzenli kullanıldığı takdirde depresyon, intihar eğilimi ve manik depressif bozukluk gibi pek çok psikiyatrik rahatsızlığı, beyin yaşlanmasını ve Alzheimer gibi hastalıkları da önlediği belirlenmiş... Bu maddenin şeker hastalığında insülin ihtiyacını azalttığı ve bazı kanser türlerinde de faydalı olduğu da biliniyor...

Balık yağı kapsülü mü? Balığın kendisi mi?
Uzmanlar Omega-3 yağ asidinin doğal yollarla düzenli olarak alınmasını öneriyorlar... Doğal yollardan alınacak Omega-3 vitamininin vücudumuza faydası vitaminlerle alınandan kat kat fazla! 

Çocuklar için haftada en az bir kez balık yenmesi bile vücudun ihtiyaç duyduğu Omega-3 miktarını karşılamaya yetebilir! Omega-3 alımı için belirlenmiş standart bir doz aralığı henüz yok... Erişkinlerin seçenekleri daha fazla bu konuda... İşte erişkinler ve büyük çocuklar için Omega-3 ten zengin bazı diyet önerileri:

- Haftada en az iki kez buğulama veya ızgara olarak balık yiyin
- Her gün iki, üç ceviz veya 8-10 adet badem yiyin
- Her gün bir tabak yeşil yapraklı sebze yemeği veya salata tüketin
- Yoğurt veya salatanızın içine bir yemek kaşığı kadar keten tohumu serpin
- Haftada en az iki kez kurubaklagil tüketin
- Balık tüketemiyorsanız günde bin mg'lık balık yağı takviyesi alın
- Kanın pıhtılaşmasına karşı ilaç kullanıyorsanız, balık ve balık yağı tableti doktorunuza danışarak kullanınız