REÇİNE,Yapay Reçineler

REÇİNE. Doğal reçineler genellikle ağaçlar­dan elde edilen yapışkan maddelerdir. En çok bilinen doğal reçine, çam ağacından elde edilen kolofandır. Çam reçinesi de denen kolofan, sarı kristal görünümünde, ısıtıldığın­da yumuşayan, terebentinde ve başka birçok çözücüde kolayca çözünen bir maddedir. Bo­ya, kâğıt, sabun ve yapıştırıcı yapımında kullanılan kolofan, gereksiz sürtünmeleri azaltarak sesin pürüzsüz çıkmasını sağlamak amacıyla keman yayma da sürülür.

Kolofan üretiminin büyük bir bölümü ABD'nin güney eyaletlerinde bulunan genç çam ormanlarında gerçekleştirilir. Bunun için çam ağacının kabuğu bir kuşak biçiminde kesilir ve kesikten sızan yapışkan sakız, ağaca bağlanan metal bir kapta toplanır. Toplanan sakız büyük damıtma kazanlarında damıtıla­rak arıtılır. Bu işlem sırasında yan ürün olarak terebentin ve çam esansı elde edilir. Kâğıt üretiminde kullanılan odun hamurundan ve eski çam kütüklerinden de çam reçinesi çıka­rılmaktadır. Boya ve cila yapımında kullanı­lan balsam, dammar, mastika, sandarak, laka ve elemi gibi başka doğal reçineler de vardır. Bazı reçineler parfüm yapımında büyük değer taşıyan mürrüsafi gibi güzel kokulu yağlar içerir. En sert doğal reçine olan kehribar kuyumculukta kullanılır.

Yapay Reçineler

Bilim adamları doğal reçinelerin yapısını ince­leyerek birçok yapay reçine çeşidi üretmenin yollarını bulmuşlardır. Bu yapay reçineler birçok kullanım alanında doğal reçinelerin yerini almıştır. Bazı durumlarda da doğal ve yapay reçinelerin farklı niteliklerinden birlik­te yararlanılabilmektedir. Günümüzde özel­likle plastik sanayisinde yapay reçineler çok yaygın olarak kullanılır. Plastik sanayisinde kullanılan polimerin özgün biçimine reçine, bundan yapılan ürünün son biçimine de plas­tik denir. Birçok yapay reçinenin yapımında kömür katranı, petrolden elde edilen fenol ve öbür kimyasal maddeler kullanılır.

Yapay reçineler, dayanıklı ve uzun ömürlü oldukları, ürüne parlak bir görünüm sağladık­ları için, genellikle boyalar ile öbür yüzey kaplama maddelerinde kullanılır. Polyester ve polietilen reçineleri büyük ölçüde plastik­lerin ve cam elyafının üretiminde; poliüretan ise boyaların, yapıştırıcıların ve yalıtım mad­delerinin üretiminde kullanılır. Epoksi reçi­neler dokuma sanayisinde iplik yapımında kullanılır. Melamin formaldehit reçineleri ürüne porselen görünümü verir; silikon reçineleri yağlama, cila ve yalıtım maddesi olarak kullanılır. Yapıştırıcı reçine­ler kontrplak ve sunta yapımında kullanılır. Yapay reçinelerin en yaygın kullanım alanlarından biri dokuma sanayisidir. Bu reçineler­den yararlanılarak, çekmeyen, kırışmayan ve sıkmaya gerek olmadan kuruyan kumaşlar yapılır.