YERFISTIĞI

YERFISTIĞI, baklagiller familyasından, yağlı tohumları için yetiştirilen bir tarım bitkisidir. Ortalama 45-60 cm arasında boylanan bitki (Arachis hypogaea) bazen dik, bazen de yatık
olarak büyüyen gövdesinin üzerinde dört yaprakçıklı bileşik yapraklar taşır. Yaprakla¬rın koltuğunda kelebek biçimli küçük, sarı çiçekler açar. Çiçekler döllendikten sonra çiçek sapları yere doğru eğilir ve ucundaki yeni oluşmakta olan meyveleri toprağa daldı¬rır. Gelişimini toprağın içinde tamamlayan, bu sert kabuklu meyvelerin her birinde iki ya da üç tohum bulunur. Tohumlar kırmızı, zarsı bir kılıfla örtülüdür. Yerfıstığı en iyi, don görülmeyen ılıman bölgelerdeki hafif, kumlu topraklarda yetişir.
Anayurdunun Güney Amerika olmasına karşılık dünyanın birçok yerine dağılmış olan yerfıstığı, bugün 40'ı aşkın ülkede büyük çapta üretilmektedir. Bunlardan Hindistan, Çin ve ABD ilk sıraları alır. Türkiye'de ise en çok Akdeniz Bölgesi'nde gerçekleştirilen yer¬fıstığı üretimi yılda toplam 80 bin tona ulaşır.
Yerfıstığının lezzetli ve besleyici tohumları yüksek oranda yağ ve protein içerir. Tohum¬lardan yemeklik yağ çıkarılır ya da kavrulup kuruyemiş olarak yenir; bazı ülkelerde yerfıstığından hazırlanan "fıstık ezmesi" çok sevilen bir yiyecektir. Tohumlar hasat edildikten sonra bitkinin geriye kalan yeşil bölümleri hayvan yemi olarak değerlendirilir. Baklagil¬lerin öteki üyeleri gibi yerfıstığı da toprağı azotça zenginleştiren değerli bir yeşil güb¬redir.