RUSYA.
SSCB'yi oluşturan 15 cumhuriyetin en büyüğüdür. Resmi adı Rus Sovyet Federe
Sosyalist Cumhuriyeti'dir (RFSSC). SSCB topraklarının dörtte üçü ve nüfusunun
yarısından fazlası Rusya'dadır. Ülkenin en büyük kentlerinin bulunduğu bu
cumhuriyet öteki cumhuriyetlere göre daha gelişmiştir.
Batıda Norveç, Finlandiya, Baltık Denizi ve Estonya,
Letonya, Beyaz Rusya, Ukrayna cumhuriyetleri ile çevrilidir. Daha önce Doğu
Prusya'nın kuzey bölümünü oluşturan ve günümüzde Litvanya ile Polonya arasında
kalan Kaliningrad bölgesi de Rusya'nın sınırları içindedir. Güneyde Karadeniz,
Gürcistan, Azerbaycan, Hazar Denizi, Kazakistan, Moğolistan, Çin ve Kore yer
alır. Doğu kıyısı, Büyük Okyanus'a, kuzey kıyısı Kuzey Buz Denizi'ne açılır.
Rusya'nın bir bölümü Avrupa, bir bölümü de Asya
kıtasında bulunur. Bu iki bölgeyi birbirinden Ural Dağları ayırır. Rusya'nın
Asya'daki topraklarına Sibirya adı verilir. SSCB'nin kutup bölgesi topraklarının
tümüyle ormanlarının çoğu, dağlarının ve bozkırlarının ise önemli bir bölümü
Rusya'da toplanmıştır. Avrupa'daki toprakların büyük bir bölümü, aralarına yüksek
düzlükler ve tepeler serpiştirilmiş ovalarla kaplıdır. Ural Dağları'nın doğusunda
geniş bir düzlük uzanır. Bu düzlük ile Büyük Okyanus arasında engebeli yaylalar
ve dağlar vardır. Rusya'nın en büyük ve dünyanın en derin gölü olan Baykal Gölü
güneydoğuda yer alır. Sert iklim ve engebeli topraklar doğu bölümünün
gelişmesini engellemiştir. Kuzey Sibirya'nın Oymyakon ve Verhoyansk kentleri
dünyanın en soğuk yerleşim yerleridir. Bu iki kentte de - 68°C sıcaklık
ölçülmüştür. Nüfusun daha yoğun olduğu batıda da halkın büyük bölümü sert iklim
nedeniyle Leningrad' ın güneyinde toplanmıştır. Rusya'da yaşayan halkın çoğu
Rus'tur. Tatarlar, Yahudiler, Mordvinler, Çuvaşlar, Başkırtlar, Polonyalılar
ve Almanlar azınlık gruplardır. Ortodoks dini başlıca dindir, ama öteki
sosyalist ülkelerde olduğu gibi din yönetimce desteklenmez. Eğitim 10 yıl
için zorunlu ve parasızdır. Tüm sağlık hizmetleri de parasız olarak karşılanır.
Ruslar, edebiyat, müzik, güzel sanatlar alanındaki
yapıtları ve bilim alanındaki başarılı çalışmalarıyla dünyaca ünlüdür.
Aralarında Aleksandr Puşkin, Anton P. Çehov, Lev N. Tolstoy, Maksim Gorki'nin
de bulunduğu yazarları, Sergey Prokofyev, Peter î. Çay- kovski, Aleksandr
Borodin gibi müzisyenleri, Dimitriy İ. Mendeleyev, tvan Pavlov ve Andrey D.
Saharov gibi bilim adamları dünya edebiyatı, müziği ve bilimine büyük katkılarda
bulunmuşlardır. SSCB'nin en önemli yayınevleri Rusya'da bulunur. Burada
5.000'den fazla dergi ve 4.000'den fazla gazete basılır. Dünyaca ünlü tiyatro
ve bale topluluklarının bulunduğu Rusya'da 600'den fazla müze vardır.
SSCB'nin öbür cumhuriyetlerinde olduğu gibi Rusya'da
da, son yıllarda yapılan değişikliklere karşın ekonomi genellikle devletin
denetimindedir. Rusya'nın başlıca tarım ürünleri, buğday, çavdar, yulaf ve
ketendir. Keçi, domuz, koyun ve at yetiştirilir. Bölgedeki geniş orman
alanları SSCB'nin en önemli kereste ve kürk kaynağıdır.
Maden
bakımından oldukça zengin olan Rusya topraklarından demir, bakır, nikel, altın
Ve değerli taşlar elde edilir. Sanayisi Volga-Ural yöresindeki petrole,
Urallar'daki maden kaynaklarına, Sibirya'daki kömür, petrol ve gaz yataklarına
dayanır. Büyük bir alana yayılmış sanayi bölgelerinin başlıcaları Moskova,
Leningrad, Omsk, Novosibirsk, İrkutsk, Novokuznetsk, Volga vadisi ve
Urallar'dır. Bu bölgelerdeki fabrikalarda modern bir sanayi ülkesinin gereksinim
duyacağı her türlü makine ve gereçler üretilir. Termik, nükleer ve
hidroelektrik santrallar bu fabrikalara gerekli enerjiyi sağlar.
Rusya 16 özerk cumhuriyet, 5 özerk yönetim birimi ve
10 ilden oluşur. Rusya'nın yönetiminde SSCB örnek alınmıştır. Moskova, Rusya
ve SSCB'nin başkentidir. Yasama organı Yüksek Sovyet'tir; 1 başkan, 1 sekreter
16 cumhuriyeti temsil eden 16 başkan yardımcısı ve 13 üyeden oluşur. Rusya'nın
toplam yüzölçümü 17.075.400 km2 dir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder