NİKEL

NİKEL, beyazımsı gri renkli, sert ve sağlam bir metaldir. Ortaçağda Almanya'daki bakır üreticileri, cevheri (metali içeren kay açları) eritirken, zaman zaman kullanılamayacak ka­dar sert, kolay eğilip bükülmeyen, beyazımsı bir metalle karşılaşmışlar ve bunun madenle­re bekçilik eden yeraltı cücelerinin bir marife­ti olduğunu düşünerek bu metale Kupfernic- kel ("şeytan bakırı") adını vermişlerdi. 19. yüzyılda ilk kez katışıksız halde elde edildi­ğinde de bu metale nikel dendi.

Kimyasal simgesi Ni, atom numarası 28 ve atom ağırlığı 58,71 olan nikel, pentlandit denen bir cevherden elde edilir. Dünyanın en zengin pentlandit yatakları Küba'da olmakla birlikte, en fazla üretim Kanada'da, Ontario' nun Sudbury bölgesinde yapılır.

Nikel çeliğe katıldığında bu metalin dayanıklılığını artırır. Motorlu taşıtların motor parçaları, dişlileri ve milleri çoğunlukla nikelli çelikten yapılır. Bir bakır ve nikel alaşımı (karışımı) olan kupronikel paslanmaya, tuzlu su ve kimyasal madde etkisiyle aşınmaya karşı çok dayanıklıdır; bu alaşım kimyasal işlemlerde kullanılan makine parçalarının ve deniz suyuyla temas eden donanımların yapımında kullanılır. Çeşitli ülkelerde de metal paralar kupronikelden yapılır.

Nikrom bir nikel, demir, krom ve manga­nez alaşımıdır. Elektrikli tost makineleri ve ütülerdeki ısıtma telleri (direnç teli) nikromdan yapılır. Jet motorlarının yapımında da özel nikel alaşımlarından yararlanılır. Çeşitli yüzeyler nikelle kaplanarak parlak ve paslan­maz yüzeyler elde edilebilir. Çeliğin ve başka metallerin nikelle kaplanmasında elektroliz yöntemi uygulanır. "Gü­müş" kaşık ve çatalların çoğu "nikel gümü­şinden yapılmıştır. Alman gümüşü olarak da bilinen nikel gümüşü, yüzde 63 oranında bakır, yüzde 27 çinko ve yüzde 10 nikel içeren, ama içinde hiç gümüş bulunmayan bir alaşımdır. Bu tür kaşık ve çatallar daha sonra genellikle katışıksız gümüşle kaplanır. Nikel başlıca magnetik malzemelerden biridir.ve elektrik makinelerinin yapı­mında kullanılan magnetik alaşımların bazıla­rında nikel vardır. Nikel, paslanmaz çelik ve invardaki başlıca alaşım elementidir. Invar yüzde 36 oranında nikel içeren bir nikeldemir alaşımıdır ve ısıtıldığında başka metal­lere göre çok daha az genleştiğinden bazı uygulamalar için çok kullanışlıdır.