OKLUKİRPİ

OKLUKİRPİ. Dikenlerle kaplı gövdesi nede­niyle kirpiye benzeyen, ama kirpilerle takım düzeyinde bile akraba olmayan oklukirpiler, bitkiyle beslenen kemirici memelilerdir. Yavaş hareket eder ve yalnız yaşamayı yeğlerler. Davranışları, bazı yapısal özellikleri ve yaşama ortamları bakı­mından ayırt edilen iki oklukirpi grubu var­dır. Bunlardan Eskidünya oklukirpileri yer­de, Yenidünya oklukirpileri ağaçta yaşamaya eğilimlidir.

Bazı oklukirpiler dikenler yerine, daha koyu renk kıllarla kaplıdır. Hem kıllar hem de dikenler dikleşebilir. Bu hayvanların dikenlerini ok gibi fırlattıkları inancı, büyük olasılıkla dikenlerinin en küçük dokunuşta bile kökünden kopmasına dayanır. Saldırıya geçen düşmanına doğru güçlü kuyruğunu savuran bir oklukirpi, yerinden kolayca ko­pan dikenlerini saldırganın yüzüne ve pençe­lerine kolayca saplayabilir. Yeni doğan yavru­ların dikenleri yumuşaktır.

Oklukirpilerin başlıca besinlerini ağaç ka­bukları ve yapraklar oluşturur. Tropik bölge­lerde yaşayan bazı türler yam gibi yumrulu bitkileri yiyerek zarar verirler. Kanada'da yaşayanlar ise kabuklarını kemirdikleri ağaç­ların ölmelerine neden olur. Oklukirpiler oyuklarda, ağaç kovuklarında ve mağaralarda barınır.

En iri tür olan tepeli oklukirpinin (Hystrix cristata) uzunluğu 1 metre dolayındadır. Bu tür Avrupa'nın güneydoğusunda, Afrika'nın birçok yerinde ve Asya'nın güneyinde yaşar. Türkiye'nin Ege Bölgesi'yle, Marmara ve Akdeniz bölgelerinin doğu kesimlerinde rast­lanan bayağı oklukirpi (Hystrix indica), Orta­doğu'dan Hindistan'a kadar uzanan bölgeye dağılmıştır. Kuzey Amerika oklukirpisi (Ereîhizon dorsatum) Yenidünya oklukirpilerinin en irisidir. Dikenleri öbür Yenidünya türlerinde görüldüğü gibi ok ya da mızrak ucuna benzer biçimde çıkıntılıdır. Bu dikenler kaba kılların arasına dağılmıştır. Orta ve Güney Amerika'da yaşayan oklukirpilerin dikenleri kısa, kuyrukları kavrayıcıdır.