OPPENHEIMER, J. Robert

OPPENHEIMER, J. Robert (1904-1967). ABD'li kuramsal fizikçi Julius Robert Oppenheimer New York'ta doğdu. Harvard Üniversitesinde öğrenim gördü. 1925'te me­zun olduktan sonra Avrupa'nın peltçok bilim merkezinde çalıştı. İngiltere'de Cambridge' deki Cavendish Laboratuvan'nda, Göttingen (Almanya), Leiden (Hollanda) ve Zürich (İsviçre) üniversitelerinde araştırmalar yürüt­tü. Buralarda atom fiziği alanındaki son gelişmeleri öğrendi, pek çok öncü atom fizik- çisiyle tanıştı.

Oppenheimer 1929'dan 1942'ye değin Berkeley'deki California Üniversitesi'nde ve California Teknoloji Enstitüsü'nde ders verdi. Kuvantum mekaniğinin temel parçacıklara (atomdan daha küçük parçacıklar) uygulan­ması üzerine çalışmalar yürüttü. 1947-66 ara­sında da ABD'de New Jersey'deki Princeton'da bulunan Yüksek Araştırma Enstitüsü'nü yönetti.

Oppenheimer, New Mexico'nun Los Alamos kentinde sürdürülen Manhattan Projesi'nde çalışan bilim adamları grubunun yöne­ticiliğini üstlendi. Bu, uranyum ve plütonyum kullanılarak bir atom bombası yapılmasını amaçlayan çok gizli, askeri bir projeydi. Oppenheimer yönetimindeki grup bu konuda Hitler Almanya'sının bilim adamlarıyla reka­bet halindeydi. Alman kuvvetlerinin teslim olmasından kısa bir süre sonra, 16 Temmuz 1945'te ilk ABD atom bombası New Mexico' daki Alamagordo'da^ başarıyla denendi. Ağustosta ise, savaşta kullanılan ilk atom bombaları Japonya'nın Hiroşima ve Nagasaki kentlerine atıldı.

Oppenheimer'ın bundan sonraki yaşamı politik tartışmalarla doludur. 1947-52 arasın­da ABD Atom Enerjisi Komisyonu Genel Danışmanlık Komitesi'nin başkanlığını yürüt­tü. Nükleer silahların insanlığı yok oluşa götürdüğünü ve bu silahların kontrol altına alınması gerektiğini savunarak hidrojen bom­basının geliştirilmesine karşı çıktı. 1949'da, başkanı olduğu komite de oybirliğiyle Oppen heimer'ı destekledi. Nükleer silah yapımını destekleyen askerler ve siyaset adamları Oppenheimer'ı Sovyet yanlısı olmakla suçladılar. 1954'te, gizli hükümet projelerinde çalışması yasaklandı ve Atom Enerjisi Komisyonu'nda ki görevine son verildi. Gene de Oppenheimer'in ülkesine bağlılığından çok az sayıda insan kuşku duydu; birçok bilim adamı onu savundu. 1963'te, ABD hükümeti hatasını düzeltmek için Atom Enerjisi Komisyonu' nun Enrico Fermi Ödülü'nü Oppenheimer'a verdi.