RUANDA

RUANDA, Afrika'nın iç kesiminde, ekvator kuşağında yer alan küçük bir kara ülkesidir. Kuzeyinde Uganda, doğusunda Tanzanya, batısında Zaire, güneyinde ise Burundi bulu­nur. Zaire'yle olan sınırının bir bölümü Kivu Gölü'nden geçer. Ruanda ekvatorun hemen güneyinde yer alır, ama deniz düzeyinden yüksekliği 1.500 metreyi Bulduğu için iklimi serindir.

 Ruanda halkının çoğu köylerde yaşar ve çiftçilik yapar. Başlıca tarım ürünleri darı ve baklagil türleri, tatlıpatates, mısır, yerfıstı­ğı ve muzdur. Çok sayıda koyun, keçi ve domuz bulunur. Sığır sahibi olanlar zengin sayılır. Ruanda denizden uzaktır, ama Kivu Gölü'nde bir limanı vardır. Ülkede demiryolu yoktur ve sanayi de gelişmemiştir. Yolların bir bölümü asfaltlanmıştır. Toprak yollar ise yağmur mevsiminde sık sık geçit vermez duruma gelir. Ruanda'da sıtma hâlâ yay­gındır.

Ruanda'da gıda maddeleri, pamuklu doku­ma ve ayakkabı üreten küçük fabrikalar vardır. Birkaç hidroelektrik santral ve küçük havalimanları vardır. Butare'deki Ulusal Ru­anda Üniversitesi tıp, öğretmenlik ve mühen­dislik eğitimi verir.

Ruanda'nın ilk halkı olan Bahutular bugün de ülke nüfusunun yüzde 80'inden fazlasını oluşturur. 14. yüzyılda bölgeye gelen Batusiler kısa sürede Bahutular'ı denetim altına aldılar ve Kigali yakınlarında bir krallık kur­dular. Komşu ülke Burundi'nin 1891'de Al­man Doğu Afrikası'na bağlanmasından son­ra, Almanlar Ruanda üzerinde de hak iddia ettiler. Ama ülkeyi hiçbir zaman tam anla­mıyla ele geçiremediler.

1916'da Belçikalılar ülkeyi işgal ettiler. 1923'te Ruanda, komşusu Burundi'yle birlik­te Ruanda-Urundi adıyla Belçika'nın manda­sına bırakıldı. II. Dünya Savaşı'ndan sonra ise Birleşmiş Milletler'in vesayetine verildi. 1959'da Batusiler ile Bahutular arasında savaş çıktı ve son kral tahttan indirildi. 1961'de Ruanda Cumhuriyeti kuruldu; ertesi yıl Ru­anda bağımsızlığını kazanırken Burundi de bağımsız bir krallık oldu.

Bağımsızlık sonrası Ruanda'dan ayrılmaya zorlanan Batusiler Burundi'ye sığınarak Ru­anda karşıtı hareketlere başladılar. 1973'te Batusiler'i yönetimden uzaklaştırmak için Ruanda'da bir askeri darbe gerçekleştirildi. 1978'de yeni bir anayasa hazırlandı, 1981'de ise genel seçimler yapıldı.