NECATİGİL, Behçet

NECATİGİL, Behçet (1916-1979). Türk şii­rinde kendine özgü bir yeri olan Behçet Necatigil İstanbul'da doğdu. Yüksek Öğret­men Okulu öğrencisi olarak İstanbul Üniver­sitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebi­yatı Bölümü'nü bitirdi. Kars, Zonguldak, Kabataş liselerinde, İstanbul Eğitim Enstitüsü'nde, Yıldız Teknik Okulu'nda edebiyat öğretmenliği yaptı. 1972'de emekliye ayrıldı ve İstanbul'da öldü. 1980'de ailesi tarafından adına bir şiir ödülü konuldu.

Necatigil, ilk şiirini yayımladığı 1935'ten başlayarak aralıksız süren şiir yaşamı boyun­ca, sözcükleri seçerek kullandı; az sözcükle çok şey anlatmak ilkesiyle sıkı dokulu bir şiir anlayışını benimsedi. Şiirlerinde, büyük kent­lerde yaşamın ağır koşullan altında ezilen, geçim sıkıntısıyla kuşatılmış orta sınıf insanlarını ele aldı. Bu insanları sıkıntıları, acıları, özlemleriyle hem iç, hem dış dünyalarıyla yansıttı. Kalabalıktan kaçan, ürkek, çekingen kişinin duyarlılığını şiirleştirirken kendi yaşa­mından kaynaklanan deneyimlerinden de ya­rarlandı. Evleri, dış dünyanın baskısı altında bunalan insanın sığınabileceği tek yer olarak çeşitli yönleriyle betimledi. Toplumun dar gelirli insanlarının sığındığı park, çay bahçesi gibi ortamları buruk ve hüzünlü bir hava içinde canlandırdı. Şiddetten, sahtelikten, toplumsal ilişkilerin çirkinleşmesinden duy­duğu öfkenin yanı sıra hoşgörülü kişilere özgü bağışlayıcılığı ve insan sevgisiyle, şiirine ula­şılması güç bir derinlik kazandırdı.

Necatigil'in Kapalı Çarşı (1945), Çevre (1951), Evler (1953), Eski Toprak (1956) kitaplarında topladığı ilk dönem şiirleri, öyküleme öğelerinin bir başka deyişle belirli bir öyküyü anlatma eğiliminin ağır bastığı, çağrı­şımlar uyandırmayan ürünlerdi. Daha sonra öykülemeyi azaltıp, bir duyarlılığı sezdirmeyi amaçlayan daha kapalı bir şiire, yeni biçim arayışlarına yöneldi. Soyutlama ve biçime sığınma eğiliminin en uç noktaya ulaştığı Kareler Aklar'da (1975) bile bir içerik şairi olma özelliğini korudu. Giderek sözcükleri daha tutumlu kullanma ustalığından kaynak­lanan kendine özgü tutuk söyleyişiyle tedir­ginliklerini, sıkıntılarını, korkularını, öfkele­rini yansıttı.

Necatigil, şiirlerinin yanı sıra Yıldızlara Bakmak (1965), Gece Aşevi (1967) gibi radyo oyunları ile Ebediyatımızda İsimler Sözlüğü (1960) ve Edebiyatımızda Eserler Sözlüğü (1971) adlı başvuru kitapları yazdı. Edebiyat­la ilgili yazılarını Bile/Yazdı (1979) adlı kita­bında topladı.