PERÖN, Juan ve Eva. Juan Domingo Peron

PERÖN, Juan ve Eva. Juan Domingo Peron (1895-1974), ilki 1946-55, ikincisi ise 1973-74 arasında olmak üzere iki kez Arjantin devlet başkanlığı yapmıştır. Daha çok Evita olarak tanınan karısı Maria Eva Duarte (1919-52), Juan Perön'un etkin bir destekçisi olmanın yanı sıra önemli bir siyasetçiydi.
Juan Peron, Buenos Aires eyaletinde Lobos yakınlarında doğdu. Ailesiyle birlikte önce Patagonya'ya giden Peron, daha sonra yerleştikleri Buenos Aires'teki askeri okuldan 1913'te mezun oldu. Arjantin ordusuna katı¬lan Peron, 1939'da albay rütbesine yükseldi. Bundan sonraki birkaç yıl boyunca özel görevlerle Şili'ye ve İtalya'ya gönderildi.
Maria Eva Duarte, Buenos Aires'te Los Toldos'ta doğdu. Bir radyo ve film sanatçısı olarak tanınmaya başladığı dönemde siyasal ve toplumsal olaylarla ilgilendi ve içlerinde Juan Perön'un da bulunduğu ünlü önderlerle tanışma fırsatı buldu.
1943'te aralarında Juan Perön'un da bulun¬duğu bir grup genç subay Arjantin'de yöneti¬mi ele geçirdi. Peron kısa zamanda yeni yönetimin önderleri arasına girdi. Çalışma ve sosyal güvenlik bakanlığı görevini yürütürken kendi partisinin temellerini attı. İşçi sendika¬larını hükümet denetimine alan Peron, "gömleksizler" diye adlandırılan düşük gelirli işçi¬lerin durumlarını iyileştirmeye çalıştı. Kısa sürede, hükümet içinde savaş bakanlığı ve başkan yardımcılığına yükseldi. 1945'te ana¬yasal yönetim isteyen bir grubun gerçekleştir¬diği darbe sonunda tutuklanan Peron, Eva Duarte ve sendikacıların ön ayak olduğu
grevler Buenos Aires'i sarınca serbest bırakıl¬dı. Kısa bir süre sonra Eva Duarte ile evlendi. 1946'ya gelindiğinde artık devlet başkanı seçi¬lebilecek gücü toplamıştı.
Peron devlet başkanlığı sırasında ülkeyi diktatörlükle yönetti. Top¬lumsal ve ekonomik yaşamda devlet deneti¬mini artırdı. İşçilerin ücretlerini ve sosyal yardımları yükselterek kamuoyunun desteğini kazandı. Silahlandırma programı ve ücret zamları ile ordunun da kendisine bağlı kalma¬sını sağladı. Halkın tepkisini önlemek için gazeteleri kapattı, eğitimi denetim altına aldı. Ulusal Kongre'yi ve Yüksek Mahkeme'yi kendi partisinin üyeleriyle doldurdu. 1951 seçimlerinden önce, yeniden seçilebilmek için anayasayı değiştirdi.
Eva Peron kocasına destek sağlamak için çalıştı. Resmi bir görevi olmamasına karşın, işçi sendikalarının örgütlenmesinde yardımcı oldu. 1947'de kadınların oy verme hakkını elde etmesini sağladı. Yoksul halka yiyecek, para ve ilaç yardımı yaptı. Hastanelerin ve konutların iyileştirilmesine katkıda bulundu. Çok sayıda radyo istasyonuna sahip olan Eva Peron, birçok gazete ve dergiyi kapatarak basına karşı sert bir sansür uyguladı. 1952'de kanserden öldü.
Peron 1955'e kadar pek çok düşman kazan¬mıştı. Katolik Kilisesi'ne yönelttiği saldırılar aforoz edilmesine yol açtı. Artan enflasyon ve yolsuzluk söylentileri halkta hoşnutsuzluk ya¬rattı. 1955 Eylül'ünde askeri bir darbeyle yönetimden uzaklaştırılan Peron, ülkesinden kaçarak Paraguay'a gitti. Daha sonra İspan¬ya'da Madrid'e yerleşti. 1961'de, Maria Estrela Martınez Cartas ile evlendi. Daha önce dansçı olan Maria, Isabel adını aldı ve sonra¬dan bu adla tanındı.
Perön'un taraftarları onun yokluğunda par¬tinin çalışmasını sürdürdüler. 1973'te yapılan seçimlerde Peroncu adaylar çoğunluğu kaza¬nınca Peron yeniden Arjantin'e döndü ve devlet başkanı seçildi. 1974'te öldüğünde karısı Isabel devlet başkanlığı görevini üstlen¬di, ama Arjantin'in artan ekonomik ve top¬lumsal sorunlarının üstesinden gelemedi. 1976'da askerlerin yönetime el koymasıyla, Isabel Peron bu görevden uzaklaştırıldı.