RACINE,
Jean (1639-1699). Şair ve oyun yazarı Jean-Baptiste Racine,
dilinin şiirselliği ve yarattığı karakterlerin inandırıcılığı ile Fransız
klasik trajedisinin ustası sayılır. Racine Yunan mitolojisinden, Eski Yunan
trajedi yazarlarının oyunlarından ya
da tarihten seçtiği oyun
kahramanlarını gerçekçi bir biçimde, sanki kendi çağında yaşayanlar gibi
düşünen ve davranan kişiler olarak çizmiştir.
La
Ferte Milon'da doğan Racine, küçük yaşta annesiz babasız kalınca Paris
yakınlarındaki bir manastırda eğitim gördüyse de, sonradan bu eğitimden
koparak edebiyata yöneldi. XIV. Louis'ye yazdığı övgü şiiriyle kralın desteğini
kazandı. Daha sonra yazdığı oyunların başarısı üzerine soylu sanı aldı.
Eski
Yunan trajedisinin klasik biçimini kullanan Racine'in oyunları sarayın koruması
altındaki tiyatrolarda, soylulardan oluşan bir izleyici karşısında oynandı. Bu
oyunlarda tutkular ile akıl ve erdem arasındaki çatışma trajediyi yaratıyordu.
Aklın yolu görev ve sorumluluktan geçtiği için, oyunun sonunda ahlaksal ya da
dinsel değerler egemen oluyordu. Racine'in 1667'de yazmış olduğu Andro mak
(Andromaque) trajik bir sonla biten tutkulu bir aşk öyküsünü konu
alır.
Britannicusy Neron Devrine Ait Manzum Piyes'in (Britannicus;
1669) kahramanları Roma İmparatoru Neron ile iktidar hırsı içindeki annesi
Agrippina'dır. Oyun, Neron'u suça ve cinayete iten nedenleri irdeler. Ünlü
Yunanlı komedi yazarı Aristofanes'in Eşek Arıları: Yargıçlar
(İÖ 422) oyunundan uyarlamış olduğu Davacılar (Les Plaideurs;
1668), yazarın tek komedisidir. Osmanlı tarihini değiştirerek yazmış olduğu Bayazıt
(Bajazet; 1672) ise yıkımla sonuçlanan tutkulu ve kıskanç bir
aşk ilişkisinin öyküsüdür.
35 yaşında sanat yaşamının doruğuna yükselen Racine,
Yunan mitolojisinden konuları işleyen Iphigenie'yi (1674) ve
derin, şiirsel bir trajedi olan Phaidra'yı (Phedre
1677) yazdı. Racine, başyapıtı sayılan Phaidra sahneye konduktan
sekiz ay sonra tiyatroyu bıraktı. Nedeni tam olarak anlaşılamadıysa da, dinsel
çevrelerin tiyatroya karşı giderek artan tepkisi altında kalmış olabileceği
sanılmaktadır. Bundan birkaç yıl sonra bir dostunun ısrarı üzerine iki trajedi
daha yazdı. Ester (Esther 1689) ve Atali (Athalie; 1691) adlı
bu iki oyunun konuları Kutsal Kitap'tan alınmıştı.
Yazara yaşamının son yıllarında kral tarafından Fransa'nın
resmi tarihini yazma görevi verildi. Yeniden dine dönen Racine, 20 yaşında
dindar bir kızla evlenerek yedi çocuk sahibi oldu. Fransız toplumunda saygın
bir yeri olan Racine'in oyunları daha yaşadığı dönemde Fransız tiyatrosunun
klasikleri arasına girdi.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder