RHODES, Cecil (1853-1902). Rodezya'nın (bugün
Zimbabve) kurucusu olan Cecil John Rhodes un amacı, özellikle Afrika'nın güneyinde
İngilizler'in yayılmasını sağlamak ve Kahire den Cape Tovvn'a kadar tüm
Afrika'yı ingiliz egemenliği altına sokmaktı.
Hertfordshire'da doğan Cecil Rhodes, bir papazın beş
oğlundan biriydi. Ortaöğrenimini tamamladıktan
sonra sağlık sorunları yüzünden üniversiteye gidemeyince, 1870'te kardeşiyle
birlikte, çalışmak üzere Afrika'ya gitti. Kimberley'de elmas yeni bulunmuştu ve
Rhodes bu işten çok para kazandı. Daha sonra Oxford Üniversitesi'nde okumak
üzere İngiltere'ye gitti. Sağlığının yeniden bozulması üzerine 1873'te
Afrika'ya geri döndü.
Rhodes
elmas madenlerinin hisselerini sahiplerinden satın alarak elmas üretiminin ve
satışının denetimini ele geçirdi. Kimberley'de dünya elmas üretiminin de yüzde
90'ını gerçekleştiren bir şirket kurdu.
Kap
Kolonisi Parlamentosu'na girerek, 1885'te Bechuanaland'ın güneyini Kap Kolonisi
hükümetinin ve kuzeyini İngiliz hükümetinin denetim altına almasını sağladı.
Bechuanaland'ın kuzeyindeki Matabele ülkesinin Kralı Lobengula'ya elçiler
göndererek bu ülkede maden arama hakkı elde eden Rhodes, İngiliz Güney Afrika
Kumpanyası'nı kurdu ve daha sonra İngiliz hükümetinden bu toprakları yerleşime
açma izni aldı. Çok geçmeden bu bölgeye onun adı (Rodezya) verildi.
1890'da Kap Kolonisi'nin başbakanı olan Rhodes'un tüm
Güney Afrika topraklarında İngiliz egemenliğini kurmak amacının önündeki en
ciddi engel iç kesimlerdeki, Paul Kruger'in yönetiminde olan Transvaal Cumhuriyeti
ve Oranj Bağımsız Devleti'ydi.
Rhodes 1895'te Paul Kruger'i devirmeyi amaçlayan bir
plan tasarladı. Ne var ki, Rodezya silahlı kuvvetleri aceleci davranarak
Transvaal Cumhuriyeti'ne yürüdü. Büyük bir başarısızlıkla sonuçlanan bu
saldırıdan sonra Rhodes Kap Kolonisi başbakanlığından çekilmek zorunda kaldı.
Bundan sonra hiçbir resmi görev almamakla birlikte,
1896'daki Matabele Ayaklanması' nın bastırılmasına yardım etti. 1899'da Güney
Afrika Savaşı (Boer Savaşı) çıkınca Rhodes Kimberley'e gitti. Kimberley
yaklaşık dört ay Boerler'in kuşatması altmda kaldı. Rhodes Kimberley'in
savunmasını örgütlemek için yoğun çaba gösterdi; Güney Afrika Savaşı bitmeden
önce öldü.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder