NELSON,
Horatio (1758-1805). İngiliz amirali Horatio Nelson İngiltere'nin
en çok sevilen kahramanlarından biridir. Amiral Nelson' un yüksek bir sütun
üzerindeki heykeli Londra'nın Trafalgar Meydanı'nı süsler.
Bir
köy papazının 11 çocuğunun altıncısı olarak Norfolk yakınlarındaki Burnham
Thorpe'da dünyaya gelen Nelson, 12 yaşındayken donanmaya katıldı. Doğu ve Batı
Hint adaları e Kuzey Kutup Bölgesi'ndeki görevini tamamladığında 18 yaşındaydı.
19 yaşında teğmenlik sınavını kazandı ve yeniden Batı Hint laları'na
gönderildi. 20 yaşındayken yüzbaşı rütbesiyle gemi komutanı olan Nelson'un
işkinlik döneminin büyük bir bölümünde giltere savaştaydı. 1775-83 arasındaki
Amean Bağımsızlık Savaşı'nı, 1789 Fransız evrimi'nden sonra Fransa ile yapılan
uzun
1793'te Fransa ile savaşın başlamasından hemen önce 64
toplu büyük Ağamemnon gemisinin komutanlığına getirilen Nelson,
Akdeniz'deki İngiliz filosuna katılarak Korsika Adası'nın alınmasında rol
oynadı. Bu savaşta sağ gözünün kör olmasına yol açan bir yara aldı. 1797'de
Portekiz'in güneybatı kıyısı açıklarında yapılan St. Vincent Burnu Savaşı' nın
kazanılmasında cesareti ve becerisiyle büyük rol oynayan Nelson'a bu savaştan
sonra "sir" unvanı ve tuğamiral rütbesi verildi. Aynı yılın
sonlarında Kanarya Adaları'ndan Tenerife'deki Santa Cruz'u ele geçirmek için
girişilen savaşta sağ kolunu kaybetti.
Bu sıralarda Fransız generali Napolyon Bonapart,
Avrupa'da kazandığı parlak zaferlerden sonra, 1798 başlarında Güney Fransa'
daki Toulon limanında büyük bir donanma toplamıştı. Napolyon'un Mısır'ı istila
etmeyi planladığından kuşkulanan İngilizler ona engel olmak için Akdeniz'e bir
filo gönderdiler. Filo komutanlığına donanmanın en seçkin komutanlarından olan
Nelson getirildi. İngiliz filosunun fırtınaya tutulmasından yararlanan Fransız
donanması Toulon limanından ayrılıp Mısır'a doğru yola çıktı. Nelson, 13
Ağustos' ta İskenderiye yakınlarındaki Abukir Körfezi'nde demirli olan Fransız
donanmasına karşı saldırıya geçti ve gemilerin tümünü batırarak büyük bir zafer
kazandı. Nil Savaşı diye bilinen bu savaşta Nelson alnından hafifçe yaralandı.
Savaştan sonra Napolyon Mısır' daki ordusunu terk ederek Fransa'ya döndü.
Nelson da Napoli Krallığı'nı Fransız saldırısına karşı savunmak üzere
donanmasıyla Napoli'ye gitti. Bu sırada Napoli'deki İngiliz elçisinin karısı
Lady Emma Hamilton ile aralarında başlayan aşk Nelson'un yaşamı boyunca sürdü.
1801'de Rusya, Prusya, Danimarka ve İsveç' in
Napolyon'la ittifak kurma olasılığı karşısında İngiltere, Fransız donanmasıyla
birleşmesine fırsat vermeden Danimarka donanmasına saldırmaya karar verdi.
Filonun 2. komutanı Nelson bu işle görevlendirildi. Kopenhag'daki Danimarka
filosu kıyıdaki topların güçlü ateşiyle korunuyordu. Kıyı toplarının şiddetli
ateşi karşısında İngiliz komutanı Amirinde bu yaşam biçimini övgüyle dile
getirdi. Bir söylentiye göre Lale Devri'ni sona erdiren Patrona Halil
ayaklanması sırasında kaçmak isterken damdan düşerek öldü.
Nedim Divan şiirinde ilk kez yaşamayı, dünya
nimetlerinden olabildiğince yararlanmayı, doğayı öne çıkaran anlayışın
öncülüğünü yapmıştır. Bu yüzden ondan önceki şairlerde sıkça görülen dinsel
konulara, tasavvufa, mecazi aşka hiç yer vermemiştir. Şiirlerinde hep
yaşadığı çevreyi, gördüklerini, semt semt İstanbul'u dile getirmiştir. İstanbul
Türkçe'sinin özelliklerini ustaca yansıtan bir anlatımı, coşkulu bir söyleyişi
vardır. Divan şiirinin geleneksel kalıplarını kırmış, örneğin mesnevi biçiminde
kasideler yazmış, eskiden yalnızca kasidelerle işlenen konuları şarkı, mesnevi
tarzında yazmıştır.
Divan'ında (1951) pek çok kaside ve gazelin yanı sıra şarkı, kıta
ve rubailer de önemli yer tutar. Şarkılarının çoğu bestelenmiştir.
Nedim'in etkisi Seyyid Vehbi, Enderunlu Fazıl, İzzet
Molla, Enderunlu Vasıf, Osman Nevres gibi Divan şairleri yanında Ziya Paşa,
Recaizade Mahmud Ekrem gibi Tanzimat dönemi şairlerinde açıkça görülür. Birçok
Servet-i Fünun şairi de onun açtığı yolda yeni adımlar atmış, 20. yüzyılda bile
Yahya Kemal Bey atlı gibi izleyicileri olmuştur.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder