YASEMİN, tıpkı lale, sümbül ve gül gibi, şiirlere konu olmuş zarif ve hoş kokulu bir çiçektir. Birçok ülkede değerli süs bitkileri arasında yer alan yaseminlerin doğada kendi¬liğinden yetişen 300 kadar türü vardır. Zey¬tingiller (Oleaceae) familyasının Jasminum cinsini oluşturan bu türler sürüngen, tırmanıcı ya da dik çalı yapısındadır. Yasemin sözcüğü batı dillerine olduğu gibi bizim dilimize de Farsça "yasemen" sözcüğünden girmiştir.
Dünyanın tropik ve astropik bölgelerinde yaygın olarak yetişen yaseminler genellikle beyaz ya da sarı, bazıları ise kırmızı çiçekler açan, herdemyeşil ya da kışın yapraklarını döken bitkilerdir. Bunların içinde en iyi tanınan tür olan adi yasemin (Jasminum officinale) bazı yörelerde kışın yapraklarını tümüyle dökerken, bazen yarı yapraklı kalır. Yaz başından güz sonuna kadar çiçek açan bu türün minik, koyu yeşil yaprakları, hoş koku¬lu beyaz çiçekleri vardır. Bu zarif ve alımlı çiçekler beş taçyapraktan oluşur. Kış yasemi¬ni denen tür (Jasminum nudiflorum) ise, yapraklarını dökmesine karşın, kış boyunca çıplak dallarından hiç eksik olmayan yıldız biçimli altın sarısı çiçekleriyle çok sevilen bir süs bitkisidir.
Yaseminlerin bazı türleri iklimin uygun olmadığı yörelerde ancak serada yetiştirilebi¬lir; oysa çoğu kış mevsimini kolaylıkla açıkta geçirebilir. Yaseminler dal parçalarından, çelikleme yöntemiyle çoğaltılır. Jasminum offi¬cinale gibi bazı türler çevrelerindeki destekle¬re kendi başlarına kolaylıkla tırmanabildikleri halde, yere yatık olarak gelişmemesi için özel desteklere bağlanması ya da sardırılması gere¬ken yasemin türleri de vardır. Kokulu yase¬minlerin çiçeklerinden parfüm yapımında kul¬lanılan, ayrıca sabun ve öbür tuvalet malze¬melerine katılan hoş kokulu bir uçucu yağ
(yasemin esansı) elde edilir. "Ful" adıyla da bilinen Arap yasemininin (Jasminum sambac) çiçeklerinden ise "yasemin çayı" denen hoş kokulu bir çay hazırlanır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder