Ana Sayfa Bilgi Bankası

20 Ocak 2011 Perşembe

YARIMKANATLILAR,Su Yarımkanatlıları,


YARIMKANATLILAR, Antarktika dışında tüm kıtalara yayılmış, bazı türleriyle tarım ürünlerine büyük zarar veren bir böcek gru­budur. Yalnız bu gruptan bazı böcekler kıyıya çıkmadan kuşaklar boyunca açık denizlerde yaşamını sürdürebilir. Ayrıca birçok türü de su yaşamına büyük bir uyum göstermiştir.

Yarım kanatlılar 1 milimetrenin altından baş­layarak 10 santimetreyi aşan uzunluklara eri­şebilir. Kanatlarının dinlenme konumunda "X" biçimini oluşturması en ayırt edici özel­likleridir. Çeneleri bitki ve hayvan dokularını delip sıvıları emmeye uyarlanmış keskin bir gaga biçimindedir. Yarımkanatlıların 30 bin dolayında türü vardır.

Kelebekler ve kınkanatlılardan farklı ola­rak yarım kanatlılar erişkin biçimlerini alma­dan önce pupa evresinden geçmez. Nemf denen yavrular yumurtadan çıktıktan sonra deri değiştirdikçe biraz daha erişkinlere ben­zer. Ama erişkin biçimlerine kavuştukları son deri değiştirmeye kadar kanatları yoktur. Yarımkanatlıların erişkinlerinde iki çift kanat vardır. Bunlardan öndeki çiftin dip bölümü derimsi, uç bölümü zarsı yapıdadır. Tümüyle zarsı yapıda olan arka kanatlar kullanılmadığı zaman katlanarak ön kanatların altına yerleş­tirilir.

Tahtakuruları deride kaşıntı ve kabartılara yol açan, ayrıca tehlikeli hastalıkları da bulaş­tırabilen kan emici yarımkanatlılardır. Kımıl (Aelia cinsi) ile süne (Eurygaster cinsi), Türkiye'nin buğday üreti­mine en büyük zararı veren böcek .türleri arasında yer alır.

Su Yarımkanatlıları

Su yarımkanatlıları böceklerin yeni ve alışma­dıkları ortamlara uyarlanarak yaşayabilme becerilerinin ilginç bir örneğini sergiler. Bö­ceklerin çoğu karada yaşar ve havada uçar. Suda yaşamayı seçtiklerinde solunum yapma ve yüzme sorunlarını çözmeleri gerekir. Çün­kü böcekler hava solurlar ve genellikle yüz­meye elverişli olmayan ince bacakları vardır.

Yarımkanatlıların, birkaçı denizde olmak üzere suda yaşayan pek çok türü vardır. Bazılarını kaplayan ince tüyler gövdelerinin çevresinde ince bir hava katmanını tutmaya yarar. Uzun ve kıllı bacakları su yüzeyinde hızla dolaşmalarına elverişlidir. Kahverengi suakrepleri (Ranatra cinsi) kuyruklarının ya­kınındaki bir soluk borusunu periskop gibi suyun yüzeyine çıkararak solunum yapar. İnce uzun gövdeleri suda sürüklenen dal parçasını andırır.

Kürekçi böcek (Corixidae familyası) bacak çiftlerinden birini kürek olarak kullanır. Bu bacak çifti öbürlerinden daha uzun ve kıllıdır. Suyun yüzeyinden ayrılırken soluyacağı hava­yı kanatlan altında taşır. Bazı türleri yarımkanatlıların en iri üyeleri arasında yer alır.

Su yarım kanatlıları delici ve emici ağız parçalan sayesinde genellikle öbür böceklerin gövde sıvılarını emerek beslenir. Bazen solu­canlara da saldırırlar. En irileri küçük balıklan ve amfibyum larvalarını avlayabilir.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder