YARDIM KURUMLARI,Hayırseverlik

YARDIM KURUMLARI, acil gereksinim içindeki insanlara yardım etmek üzere özel olarak ya da kamu desteğiyle oluşturulmuş kuruluşlardır. Bu gibi kurumlar yoksullara olduğu kadar kıtlık, sel, kuraklık, deprem gibi doğal yıkımlara uğramış insanlara da yardım eder. Bazıları ise, savaş ya da siyasal baskı sonucu yerlerinden yurtlarından olmuş insanların geleceğini güven altına almak ama¬cını taşır.
Tüm dünyada yaygın biçimde kurulan ilk yardım kurumu uluslararası Kızılhaç'tır. Tür¬kiye'de ve İslam ülkelerinde benzer amaçlı kuruluş Kızılay adını alır. 1864'te, daha önce îtalya'daki Solferino Savaşı'nda (1859) yara¬lanan askerlere yardım etmiş olan İsviçreli Henri Dunant tarafından kurulan Kızılhaç'ın birçok işlevi vardır. Savaşlarda, çatışma halin¬deki tarafların yetkililerine ulaşarak aracılık eder. Yaralıların bakımını sağlar, kamplarda bulunan savaş tutsaklarını görmeye gider, özel yiyecek paketlerini ve postaları dağıtır, tutsaklara ilişkin bilgileri ailelerine ulaştırır. 20. yüzyılda Kızılhaç, yardım elini doğal felaketlerin kurbanlarına ve azgelişmiş ülke¬lere de uzattı. Yiyecek ve temel sağlık gereç¬lerinin dağıtımını üstlendi; felaket bölgelerin¬de geçici sığınma merkezlerinin oluşturulma¬sına yardım etti.
1943-47'de, Birleşmiş Milletler Yardım ve Rehabilitasyon İdaresi (UNRRA) adlı yardım kurumu (UNRRA), savaş yüzünden yıkı¬ma uğramış insanlar için kamplar kurarak yiyecek, ilaç, giyecek gibi yardım gereçleri dağıttı. Bu kurumun 1947'de etkinliğine son vermesi üzerine, yarım kalan tasarılar öteki yardım kurumlarınca ele alındı. 1945'te, sa¬vaştan hemen sonra Birleşmiş Milletler Örgü¬tü kuruldu. Örgütün önde gelen etkinliklerin¬den biri, savaş sırasında evsiz kalan insanlara yardım etmekti. Birleşmiş Milletler içerisinde Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komi¬serliği (UNHCR) adı altında özel bir birim oluşturuldu ve UNRRA'nın doğrultusunda etkinlikte bulundu. UNHCR ilk olarak Avru¬pa'nın mülteci sorununu çözüme kavuştur¬mak için çalıştı. Daha sonra askeri diktatör¬lüklerin ve zorba yönetimlerin baskısından kurtulmak için ülkelerini terk etmek zorunda kalan ya da doğal yıkımlardan kaçarak başka ülkelere sığman mülteciler konusunu günde¬mine aldı.
Bugün Birleşmiş Milletler Çocuk Fonu adıyla bilinen Birleşmiş Milletler Uluslararası Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF), II. Dün¬ya Savaşı'ndan etkilenen ülkelerin çocukları¬na yardım sağlamak üzere 1946 yılında kurul¬du. 1950'lerden başlayarak, azgelişmiş ülke¬lerdeki çocuklar ile acil yardıma muhtaç çocuklara yardım UNICEF'in üzerine önemle eğildiği konulardır. Buna bağlı olarak yiyecek yardımı, koruyucu sağlık hizmetleri, hastala¬rın tedavisi, okul yapımı ve öğretmen yetişti¬rilmesi de UNICEF'in etkinlikleri kapsamın¬dadır. 1972'de Birleşmiş Milletler Afetzedele¬re Yardım Kuruluşu (UNDRO) kuruldu. Bu kuruluş çeşitli yıkımlardan etkilenen ülkelere yönelik uluslararası yardımların düzenli bir biçimde iletilmesine çalışır. Tüm bu Birleşmiş Milletler kuruluşları, örgüte üye ülkelerin ve öteki yardım kuruluşlarının gönüllü katkısıyla sağlanan fonlarla desteklenir.
Hayırseverlik
İnsanların aileleri dışındaki kimselere yardım etmesi değişik kültürlerce benimsenmiş olup uzun bir geçmişe sahiptir. Eski Ahit'te, Yeni Ahit'te ve Kuran'da hayırseverliğe çok önem verilir. Ortaçağda Yahudiler ve Hıristiyanlar için hayırseverlik cennette kendine bir yer edinmenin güvencesi olarak kabul edilirdi.
19. yüzyılda İngiltere'de toplumsal yaşamı iyileştirmek için bazı hayırseverler yardım dernekleri kurdular. Sanayi Devrimi sırasında nüfusu hızla kalabalıklaşan kentlerde özellik¬le emekçi aileleri insanca yaşam koşulların¬dan yoksundu. Yoksulları barındırıp doyuran misyoner ocak¬ları bu dönemde açıldı. 1865'te rahip William Booth tarafından kurulan ve Selamet Ordusu anlamına gelen Salvation Army giderek gelişti ve uluslararası bir nitelik aldı. Bir Hıristiyan etkinliği olan Salvation Army'nin günümüzde 3.000'i aşkın sosyal yardım kurumu, hastane, okul ve temsilciliği vardır. Bu kuruluş askeri örgütlenme temeline dayalıdır.
İngiliz doktor Thomas John Barnardo (1845-1905), Londra'nın doğu kesiminde yan çıplak, aç ve kimsesiz çocukları barındırmak için 1870'te bir çocuk yurdu açtı. Büyük bir özveriyle çalışan doktor Barnardo 40 yıl boyunca 60 bin çocuğun yuvaya kavuşmasını sağladı. Yoksul öğrencilere yemek, yaşlı ve kimsesiz kadınlara parasız sağlık hizmeti örgütledi. Aynı dönemde yaşayan Lord Shaftes- bury (1801-85) ise kadın emekçileri ve çocuk¬ları koruyucu yasaların çıkarılmasına ön ayak oldu. Yoksul ve kimsesiz çocukların eğitilme¬sine yönelik çalışmalarıyla 300 bin yoksul çocuğun eğitim görmesini sağladı.
Günümüzde, kitle iletişim araçlarının, özel¬likle de televizyon yayınlarının yaygınlığı dün¬yadaki herhangi bir yıkımın nerdeyse anında duyulmasını sağlamaktadır. 1970'ler ve 1980' lerde birçok Afrika ülkesinde yüz binlerce ki¬şinin açlıktan ölmesine yol açan kuraklığı tele¬vizyon aracılığıyla dünyada duymayan kalma¬dı. Yardım fonlarının oluşturulması için özel televizyon yayınlan yapıldı. Acı çeken insan¬ların görüntüleri izleyicileri derinden etkile¬yerek yardım ellerinin uzanmasını sağladı. 1985'te, irlandalı rock şarkıcısı Bob Geldof, Afrika'daki açlara yardım amacıyla Band Aid'i kurdu. Tüm dünya televizyonlarından 1,5 milyar insanın izlediği bir rock konseri düzenledi. 70 milyon dolar tutarındaki konser geliri, UNICEF ile Band Aid Vakfı'na veril¬di. Benzer fon oluşturma girişimlerinden biri de, 1986 yılında ABD'de yoksullara yardım amacıyla kurulan "Hands Across America"dır.
Yardımlar yalnızca bunalım anında kısa bir süre için değil, uzun zaman sürdürülürse etkili olur. Ayrıca yardımın dağıtımı sırasında para, yiyecek ve öteki gereçlerin gerçekten gerek¬sinmesi olan kişilerin eline geçmesini sağla¬mak, başkalarının bunlardan haksız kazanç elde etmesini önlemek önem taşır.