YOĞUNLAŞMA

YOĞUNLAŞMA, bir gaz ya da buharın soğutulduğu ya da sıkıştırıldığı zaman sıvı ya da katı hale dönüşmesidir. Yoğunlaşma bu­harlaşmanın tersidir. Bir gaz yoğunlaştığı zaman iki önemli değişiklik olur. Birincisi, bu yoğunlaşma sonucunda ortaya çıkan sıvının hacmi gazın hacminden çok daha küçüktür. İkincisi, gene bu yoğunlaşma sırasında ısı açığa çıkar. Buharla ısıtmada, buhar yoğunla­şıp suya dönüşürken serbest kalan bu büyük miktardaki ısıdan yararlanılır. Başlangıçta su­ya buharlaşmasını sağlamak için aynı miktar­da ısı verilmiştir.

Birçok fiziksel süreçte yoğunlaşma önemli­dir. Bulutlar havadaki su buharının yoğunlaş­masıyla oluşur. Çiy, yerin sıcaklığı çiy nokta­sının (havanın su buharıyla doymuş hale geldiği sıcaklık) altına düştüğü zaman görü­lür. Çiy noktasının altında havadaki buhar yoğunlaşarak sıvı hale dönüşür. Bu dönüşü­mü, nemli havalarda içi buzlu suyla dolu bir bardağın dış yüzeyinde sık sık görebilirsiniz. Eğer çiy noktası donma noktasının altınday­sa, buhar yoğunlaşarak, kırağıda olduğu ya da bazı buzdolaplarının soğutma boruları üzerin­de görülebileceği gibi, doğrudan katı hale geçer. Yoğunlaşma, damıtma yoluyla arıtıl­mış bazı sıvıların üretiminde de önemli rol oynar.

Elektrik enerjisinin önemli bölümü buhar türbinleriyle üretilir. Yüksek basınçlı buhar önce bir türbinden, sonra da hızla soğuyup su halinde yoğunlaşacağı bir yoğunlaştırıcıdan geçirilir. Buharın bu yoğunlaştırıcıda yoğun­laşırken açığa çıkardığı ısı, kazanlara gidecek suyun ön ısıtması için kullanılır. Soğutucula­rın ya da buzdolaplarının pek çoğunda soğut­ma, yoğunlaşma ve buharlaşmaya dayalı ola­rak sağlanır.

Yoğunlaşma evlerde birçok soruna yol açar. Pencerelerin iç yüzeyinde yoğunlaşma sonucunda açığa çıkıp biriken su ahşap çerçe­velerin çürümesine, sıvaların bozulmasına ve sağlığa zararlı bir ortamın doğmasına neden olur.

Bütün maddeler yeterince sıkıştırılır ya da soğutulursa, yoğunlaşarak sıvı ya da katı hale dönüşür. Yani, yeterli bir sıkıştırma ya da soğutmayla moleküllerin birbirine tutunabilecek kadar yaklaşmaları ve hızlarının azalması sağlanabilir.