RUSSELL, Bertrand (1872 1970). İngiliz düşünür,
matematikçi ve yazar Bertrand Arthur William Russel, mantık ve matematik
alanlarındaki çalışmalarının yanı sıra, uluslararası barış ve nükleer
silahsızlanma konusundaki etkinlikleriyle de tanınır.
Russell, Monmouthshire'daki Trelleck'de soylu bir
ailenin oğlu olarak dünyaya geldi. Büyükbabası John Russell iki kez İngiltere
başbakanı olmuştu. Bertrand Russell özel eğitim gördükten sonra 1890'da
Cambridge Üniversitesi'ne girdi. Özellikle matematik ve felsefe derslerinde çok
başarılıydı. Bilginin sınırlan üzerine yaptığı araştırmalarda idealist bir
görüşteyken daha sonra Deneycilik'i benimsedi. Matematik ile mantık arasındaki
yakın ilişkiyi göstermeye çalışan Russell'ın bu konuda The Principles of Mathematics (1903;
"Matematiğin İlkeleri") ve Alfred North Whitehead ile birlikte
yazdığı Principia Mathematica (1910-13;
"Matematiğin İlkeleri") adlarında iki önemli kitabı vardır. Pasif ist olan Russell, baskı ya da şiddete
başvurmadan direnmekten yanaydı. Bunun doğal sonucu olarak savaşa karşıydı. 20.
yüzyılın başlarındaki pasifist kampanyalara öncülük etti. 1916'da savaş
karşıtı eylemlerinden dolayı 100 sterlin para cezasına çarptırıldı ve
üniversitedeki görevine de son verildi. 1918'de bu yüzden altı ay hapis yattı.
Russell ahlak ve eğitim konusunda özgürlükçü
düşüncelerden yanaydı. Daha 11 yaşındayken dinle ilgili kuşkuları olmuş,
yaşamı boyunca hiçbir dine bağlanmamıştı. Eğitim
Üzerine (On Education; 1926), Neden Hıristiyan
Değilim (Why I am not a Christian; 1927), Mutluluk
Yolu {The Conquest of Happiness; 1930) bu konularda yazmış olduğu
kitaplardan bazılarıdır. 1927'de eşi Dora ile birlikte
İngiltere'de
Petersfield yakınlarındaki kırsal bir bölgede deneysel bir okul açtı.
Çocukların baskıdan uzak, özgürce eğitilmesini öngören bu okul varlığını 1939'a
kadar sürdürdü.
1931'de "lord" unvanı verilen Russell, II.
Dünya Savaşı (1939-45) yıllarının büyük bir bölümünü ABD'deki çeşitli
üniversitelerde konferanslar vererek geçirdi. 1944'te İngiltere'ye döndü ve
Trinity College'da öğretim üyeliğine atandı. 1949'da kendisine Liyakat Nişanı
verildi.
Russell 1950'lerden başlayarak felsefeden çok,
uluslararası siyasetle ilgilenmeye başladı. Bikini Adası'nda yapılan hidrojen
bombası denemelerini kınadı. 1950'de Nobel Edebiyat Ödülü'nü aldı. 1958'de yeni
kurulan Nükleer Silahsızlanma Kampanyası'na (CND) katıldı ve örgütün
başkanlığına seçildi. Bundan iki yıl sonra, pasif direniş eylemleri düzenlemeyi
amaçlayan 100'ler Komitesi'ni kurmak amacıyla bu görevden ayrıldı. 1961'de
önderlik ettiği kitlesel oturma eylemleri yüzünden yedi gün hapis yattı. 90
yaşını aşmış olan Bertrand Russell 1963'te dünya barışını sağlamakta daha
etkili olabilmek için devlet başkanları ile ilişkiye geçerek Bertrand Russell
Barış Vakfı' nı ve Atlantik Vakfı'nı kurdu.
ABD'nin Vietnam'a asker göndermesine şiddetle karşı
çıkarak, 1966'da Stockholm'de savaş suçlarını simgesel düzeyde yargılamak için
kurulan ünlü Russell Mahkemesi'nin fahri başkanlığını yürüttü.
Evlilik ve Ahlak {Marriage
and Morale; 1929) ile Batı Felsefesi Tarihi'nin {History of Western Philosophy; 1946) yanı sıra
birçok yapıtı dilimize çevrilen Russell'ın
Autobiography'si (1967-70; "Özyaşamöyküsü"), neredeyse 100
yılı kapsayan bir yaşamın sürükleyici ve içtenlikli bir öyküsüdür.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder