YILANBALIĞI. Yeryüzünün dört bir yanına dağılmış tatlı sularda, yılanı andıran görünüş¬leriyle dikkat çeken balıklar yaşar. Adlarını da bu görünüşlerinden alan yılanbalıkları yanlara doğru dalgalandırdıkları gövdelerinin suyu itme kuvvetinden yararlanarak yüzerler. Pulları çok küçük ve derilerine gömülü, bir¬birleriyle kaynaşmış sırt, kuyruk ve anüs yüzgeçleri şerit biçimindedir. Tür sayısı 10'u aşmakla birlikte Avrupa, Kuzey Afrika ve Anadolu'da yaşayan tek bir türü vardır.
Yılanbalığı Göçü
Gelişmelerini büyük ölçüde tatlı sularda ta¬mamlayan yılanbalıklarının çoğu üremek için denizlere açılarak uzun göç yollarını aşar. İçgüdülerinin karşı konulmaz buyruğu altında denizlere yönelen bu balıkların bazen nem oranı yüksek gecelerde sulardan çıkıp ıslak çimenler arasında kayarak başka akarsulara ya da denizlere ulaştıkları bilinmektedir.
Yılanbalıkları durmaksızın yaptıkları deniz yolculukları sırasında iyice derinlere iner. Hem Avrupa ve Kuzey Afrika kıyıları ile Akdeniz'den Atlas Okyanusu'na açılan baya¬ğı yılanbalığı (Anguilla anguilla), hem de Kuzey Amerika'nın doğu kıyılarından yola çıkan Amerika yılanbalığı (Anguilla rostrata) Atlas Okyanusu'nda, Bermuda'nın güneyba¬tısındaki Sargasso Denizi denen deniz yosunlarıyla kaplı, görece durgun su kütlesine doğru göç eder. Sargasso Denizi'nin 350 metre kadar derinliklerinde yumurtalarını ve spermalarını döken yılanbalıklarının hepsi ölür. Yumurtalardan çıkan larvalarla birlikte dönüş yolculuğuna çıkan hiçbir erişkin yılan balığına rastlanmamıştır.
Yılanbalığı larvası başlangıçta yassı gövdesiyle bir yaprağı andırır. Başı küçük, gözleri ve dişleri iridir. Ama neredeyse saydam olan bu canlılara bakarak erişkin evrelerinde ala¬cakları biçimi çıkarmak olanaksızdır. Gerçek¬ten bilim adamları bile uzun yıllar bu larvalar ile yılan balıklan arasında bir ilişki kurama¬mışlardı. Yılanbalığı larvalarının kendilerin¬den önceki kuşağın izlediği yolu ters yönde aşması için uzunca bir süre geçer. Amerika yılan balıklan bir yıl sonra Kuzey Amerika kıyılarına ulaşır. Bayağı yılanbalıklarının Tür¬kiye kıyılarına kadar gelenleri ise üç yılı aşkın bir süreyi denizlerde geçirir ve uzunlukları 10 santimetreyi bulabilir.
Başkalaşma geçiren yılanbalıklarının ilk dişleri kaybolur, gövdeleri güçlenip daha yu¬varlak bir biçim alır. Birkaç ayda tipik yılan¬balığı görünüşünü kazanmakla birlikte say¬damlıklarını sürdürürler. Tatlı sulara giren yılanbalıklarının sırtı grimsi kahverengi, yan¬lan sarımsı bir renk alır. Yıllar boyunca kaldıkları akarsu ve göllerde gövdeleri gü¬müşsü bir renge dönüşen yılan balıkları üremek için Sargasso Denizi'ne yönelir.
Yılan balıkları Anguilliformes takımının Anguillidae familyasında sınıflandırılır. Bu takımın yırtıcılığıyla ünlü müren ve uzunluğu 3 metreye ulaşabilen mığrı gibi bütün öbür üyeleri denizlerde yaşar. Yılan balıkları 600 kadar türden oluşan Anguilliformes takımının ekonomik değeri yüksek tek grubudur. Bu balıklar olgunluğa erişip yağlanmış olarak denizlere indiği dönemde, akarsu ağızlarına kurulan özel dalyanlarda avlanır. Mığrı ve müren gibi yalnız denizde yaşayan akrabaları da uzun ince gövdelidir. Bu balıklar da gövde yapılarından ötürü bazen yılan balıkları adı altında toplanır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder