YILDIRIM BAYEZID

YILDIRIM BAYEZID (1360-1403), dördüncü Osmanlı padişahıdır. I. Murad'ın oğlu olan Beyazid Bursa'da doğdu. Genç yaşta babasıy¬la birlikte seferlere katılmaya başladı. 1386'da Karamanoğulları ile yapılan savaşta Rumeli askerine komuta etti. Savaş sırasındaki atıl¬gan davranışlarından dolayı "Yıldırım" unva¬nıyla anılmaya başlandı. Yıldırım Bayezid 1389'daki Rumeli seferinde de görev aldı. Babası I. Murad Kosova Savaşı sırasında öldürülünce Vezir Çandarlı Ali Paşa'nın des¬teğiyle tahta çıktı.
Yıldırım Bayezid'in tahtı ele geçirmek için kardeşi Yakub Çelebi'yi öldürtmesi, buna tepki gösteren askerleri yatıştırmak için ilk kez cülus bahşişi dağıtması gibi olaylar Ana¬dolu'da da karışıklığa yol açtı. Osmanlı Devleti'nin baskısı altındaki Anadolu Beylikleri'nden bazıları Karamanoğulları'nın önderli¬ğinde harekete geçtiler. Germiyanoğulları Si¬mav ve Tavşanlı yöresini, Karamanoğulları Beyşehir'i, Kadı Burhaneddin de Kırşehir'i aldı. Bu gelişmeler karşısında bir süre Rum¬eli'de bekleyen Yıldırım Bayezid Sırp ve Bizans krallarıyla antlaşmalar yaptı, askeri destek sözü aldı.
Yıldırım Bayezid 1390'da Anadolu'ya ge¬çince hızla hareket ederek Saruhanoğulları, Aydınoğulları, Germiyanoğulları beyliklerini ortadan kaldırdı. 1391'de Hamidoğulları'nın elindeki Burdur ve İsparta'yı aldıktan sonra Karamanoğulları'nın üzerine yürüdü. Konya' ya kadar ilerlediyse de, Karamanoğulları'nın barış istemeleri üzerine geri çekildi. Aynı yıl Saruca Paşa komutasındaki donanma ve Çandarlı Ali Paşa komutasındaki güçler yedi ay süreyle İstanbul'u kuşattılar. Bizans'tan alı¬nan bazı ödünler karşılığında kuşatmayı kal¬dıran Yıldırım Bayezid, Rumeli'de ilerleyen Eflâk Voyvodası Mircea'ya (Mirçe) karşı bir sefer düzenledi. Mirçe'yi tutsak ettikten sonra yeniden Anadolu'ya geçerek Çandaroğulları' nın ve Menteşeoğullan'nın egemenliklerine son verdi. Osmanlı Devleti'nin Anadolu'daki durumunu güçlendirdikten sonra 1394'te Rum¬eli'ye yönelen Yıldırım Bayezid, Bulgaris¬tan'da ve Yunanistan'da birçok yeri alarak Arnavutluk sınırına dayandı. 1395'te ikinci kez İstanbul'u kuşatmaya giriştiyse de, papa¬nın çağrısı üzerine toplanan bir Haçlı ordusu¬nun Rumeli'de harekete geçtiğini öğrenince kuşatmaya son verdi. Bu kuşatmadan kalan bir anı, İstanbul Boğazı'nın Anadolu yakasın¬da yaptırılan Güzelce Hisar'dır (bugün Ana¬dolu Hisarı denmektedir).
25 Eylül 1396'da Niğbolu'da Haçlı ordusuy¬la karşılaşan Osmanlı ordusu, sayıca az olma¬sına karşın, uyguladığı başarılı savaş taktikle¬riyle büyük bir zafer kazandı. Osmanlı akıncı¬ları savaştan sonra hızla Rumeli içlerine dağılırken, Yıldırım Bayezid de Anadolu'ya geçerek Karamanoğulları'nın üzerine yürüdü. Akçay Savaşı'nda Yıldırım Bayezid'e yenilen Karamanoğlu Beyi Alaeddin Ali Bey Konya' ya kaçtı. Konya'yı da ele geçiren Yıldırım Bayezid doğuya doğru ilerlemeyi sürdürdü. 1398'de Samsun yöresini Osmanlı toprakları¬na kattı. Aynı yıl Kadı Burhaneddin'in Akkoyunlular'la yaptığı savaşta ölmesi üzerine Sivas da kolaylıkla Osmanlılar'ın eline geçti. Ardından Dulkadıroğulları'nın elindeki Div¬riği, Darende, Malatya, Kâhta kaleleri alındı.
Bu arada doğuda büyük bir güç olarak beliren Timur, egemenliğini Anadolu sınırla¬rına kadar yaymıştı. Timur 1400'de Sivas'ı ya¬kıp yıkarak Suriye'ye çekildikten sonra Yıldı¬rım Bayezid 1401'de Erzincan'a kadar ilerle¬yip yörede egemenlik kurmuş olan Timur'un yakın dostu Mutahharten'e boyun eğdirdi. Timur da Suriye ve Irak'ı ele geçirip Karabağ' da kışlamaya başlamıştı. Timur'a sığınan bazı Anadolu Beylikleri hükümdarları ile Yıldırım Bayezid'e sığınan Akkoyunlu ve Celayirli sultanları her iki tarafı savaş için kışkırtıyor¬lardı. Sonunda harekete geçen Timur oldu. 1402 ilkbaharında Erzincan üzerinden Sivas'a geldi. Yıldırım Bayezid de Tokat'a varmıştı. Ama Timur Orta Anadolu'ya yönelince Ba¬yezid de onu izlemek zorunda kaldı. İki ordu Ankara yakınlarındaki Çubuk Ovası'nda kar¬şılaştı. 28 Temmuz 1402'de yapılan ve Ankara Savaşı olarak tanınan savaşta Osmanlı ordusu Timur'un ustaca uyguladığı savaş taktikleri, Tatarlar'ın ve Anadolu Beylikleri'nden gelen askerlerin Timur'un yanına geçmesi gibi ne¬denlerle darmadağın oldu. Yıldırım Bayezid de savaş alanını terk ederken tutsak düştü. Timur eski Osmanlı başkenti Bursa'yı yakıp yıktıktan sonra İzmir'e kadar ilerledi ve Ana¬dolu Beylikleri'ni kendine bağlayarak yeni¬den canlandırmaya çalıştı. Yıldırım Bayezid yedi aylık tutsaklıktan sonra hastalanarak Akşehir'de öldü. Tutsaklığa dayanamayarak yaşamına kendi eliyle son verdiği de söylenir. Cenazesi daha sonra Bursa'ya götürülmüştür.
Yıldırım Bayezid Anadolu'da ve Rumeli'de giriştiği fetihlerle Osmanlı Devleti'ni bir im¬paratorluk durumuna getirme yolunda büyük adımlar atmıştır. Ama Ankara Savaşı sonun¬da devlet yıkımın eşiğine gelmiş, 1413'e kadar süren Fetret Dönemi sonrasında yeniden to¬parlanmaya başlamıştır.