VERNE, Jules

VERNE, Jules (1828-1905). Bilimkurgu tü­rünün "babası" olarak tanınan Fransız yazar Jules Verne, 19. yüzyılın ikinci yansında, bilimsel gelişmelerin ve buluşların hız kazan­dığı bir dönemde yaşadı. Bu buluşlar ve kuramlar, Jules Verne'in engin bir düş gücü­ne dayanarak kaleme aldığı, o güne kadar benzeri görülmemiş ilginç ve heyecan dolu bir dizi romanın temelini oluşturdu.

Verne, Fransa'da Nantes kentinde doğdu. Oyun ve öykü yazmaya başlamadan önce Paris'te hukuk öğrenimi gördü. 1863'te bir dergide Balonla Beş Hafta (Cinq Semaines en ballon) adlı ilk öyküsü yayımlandı. Büyük bir ilgi toplayan bu öyküyü, bilimsel öngörülere dayanan birçok serüven öyküsü izledi. Pek çok dile çevrilen Jules Verne'in roman­larının birçoğu Türkçe'de de yayımlanmıştır. Bunlardan Dünyanın Merkezine Seyahat (Vo- yage au centre de la Terre; 1864) bir yanarda­ğın ağzından giren, biri bilim adamı, üç kişinin olağanüstü serüvenlerini konu alır. Ay'a Seyahaftc {De la Terre â la Lune; 1865) iki Amerikalı ve bir Fransız'ın dev bir topun attığı merminin içinde giriştikleri uzay yolcu­luğu, neredeyse geleceği görmüşçesine anlatı­lır. Aynı şey Ayın Etrafında (Autour de la Lune; 1870) için de geçerlidir. Deniz Altında Yirmi Bin Fersah (Vingt Mille Lieues sous les mers; 1870), Kaptan Nemo'nun Nautilus adlı denizaltısıyla yaptığı yolculuğun öyküsüdür. Denizaltı ve oksijen tüpünün henüz bilinme­diği bir dönemde, okyanus diplerinde geçen bu düş ürünü öyküde, gelecekteki bilimsel gelişmelerin birçoğu en ince ayrıntısıyla öngö­rülmüştür. Jules Verne'in günümüzde de en çok sevilen yapıtlarından biri olan Seksen Günde Devriâlem (le Tour du monde en quatre-vingts jours; 1873) ise 80 günde dünya­nın çevresini dolaşabileceği yolunda bahse giren bir İngiliz'in maceralarla geçen yolculu­ğunu dile getirir.

Verne'in öyküleri düşsel bir kurguya da­yanmakla birlikte, öyküye kattığı gerçekçi ayrıntılar bunlara inandırıcılık kazandırmış ve özenle yer verdiği bu ayrıntılar zengin bir düş gücüyle işlenmiştir.

Jules Verne'in Deniz Altında Yirmi Bin Fersah (1954) ve Seksen Günde Devriâlem (1965) gibi bazı romanları sinemaya da uyar­lanmıştır.