VERMEER, Jan

VERMEER, Jan (1632-1675). Jan van der Meer van Delft, Rembrandt'tan sonra en büyük Felemenkli ressam olarak tanınır. İs­panya'ya karşı verilen uzun bağımsızlık sava­şını izleyen dönemde Hollanda orta sınıf yaşamını konu alan resimleriyle ün kazandı.

Vermeer, Hollanda'nın Delft kasabasında doğdu ve tüm yaşamını orada geçirdi. Sanat­çının yaşamına ilişkin çok az bilgi vardır. Yaşamı boyunca Hollanda'nın dışına çıkma­dığı sanılmaktadır. Babası ipek dokumacısı ve resim tüccarıydı. Sonradan baba mesleğini

sürdüren Vermeer 1653'te yöresel ressamlar loncasına girdi; birkaç kez de loncanın baş­kanlığını üstlendi. Evliliğinden sekiz çocuğu oldu. Vermeer yavaş çalışır, resmini yapacağı nesneleri, renk ve ışık etkilerini büyük bir titizlikle incelerdi. Sanatçının günümüze ula­şan resimleri 40'tan azdır.

Vermeer büyük boyutlu ilk resimlerinde dinsel ve mitolojik konulan ele aldı. Olgun­luk dönemi resimlerinin hemen hemen hep­sinde iç mekanlları, kitap okuyan genç kız ya da sürahiden süt boşaltan hizmetçi gibi gün­lük işlerle uğraşan insanları konu aldı. Sanat­çının büyük bir incelikle, ayrıntılara önem vererek işlediği bu resimler son derece ger­çekçi bir görünüm vermekle birlikte, fotoğraf özelliği göstermez. Sanatçının resimlerindeki en çarpıcı özellik dingin üslubu, olağanüstü renk ve ışık anlayışıdır.

Vermeer yaşadığı dönemde değeri anlaşıl­mamış bir sanatçıydı. Öldüğünde ardında birçok borç bıraktı. Dul karısının fırıncıya olan borcunu ödeyebilmek için resimlerinden iki tanesini satmak zorunda kaldığı söylenir. Vermeer'in ölümünden sonra da resimlerine pek az değer verildi. Yapıtlarının değeri ancak 19. yüzyılın ortalarından sonra anlaşıla- bildi. Bugün, Vermeer'in tabloları sanat tari­hinin en değerli resimleri arasındadır. Başlıca yapıtları arasında Süt Boşaltan Kadın (yakla­şık 1658), Delft Manzarası (yaklaşık 1660), Sürahili Genç Kadın (yaklaşık 1664-65) ve Dantelci Kız (yaklaşık 1665) sayılabilir.