REAGAN, Ronald
(doğumu 1911). 1980'de, 69 yaşındayken ABD'nin 40. başkanı olan Ronald Reagan,
ülke tarihinde seçilen en yaşlı başkandı. Son yarım yüzyılın en tutucu başkanı
olan Reagan, 1960'larda siyasete atılmadan önce radyo, sinema ve televizyon
çalışmalarıyla tanınıyordu.
Ronald Wilson Reagan, Illinois'da Tampico'da bir
ayakkabı satıcısının oğlu olarak dünyaya geldi. Reagan dokuz yaşındayken ailesi
Illinois'da Dixon'a yerleşti. Lisede futbol oynayan ve tiyatro oyunlarında rol
alan Reagan, öğrenci birliğinin başkanlığını da yaptı. 1928'de girdiği
Illinois'daki Eureka College'da ekonomi ve sosyoloji öğrenimi gördü.
Reagan çalışma yaşamına Iowa radyosunda spor spikerliğiyle
başladı. 1937'de Warner Brothers ile imzaladığı sözleşmeyle 1964'e kadar süren
sinema oyunculuğu dönemi başladı. Genellikle yardımcı oyuncu olarak 50'nin
üstünde filmde rol aldı.
1947-52 ve 1959-60 arasında Sinema Oyuncuları
Sendikası'nın başkanlığını yapan Reagan'ın tutucu siyasete yönelmesi bu
dönemde başladı. Amerika'ya Karşı Etkinlikleri Soruşturma Komisyonu'na
yardımcı olarak, komünist olduğu öne sürülen kişilerle ilgili soruşturmalarda
ve bu kişilerin sinema dünyasından uzaklaştırılmasında etkin rol oynadı.
1954-65 arası bazı önemsiz televizyon programlarında yer aldı.
1950'lerden başlayarak Cumhuriyetçiler'in yanında yer
alan Reagan, 1962'de partiye girdi. 1966'da Cumhuriyetçi Parti'nin adayı olarak
California valiliği seçimlerini kazandı ve sekiz yıl valilik yaptı.
Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adayı seçimlerinde 1968'de Richard Nixon ve
1976'da Gerald Ford'a karşı başarısız oldu. 1980'deki üçüncü girişiminde
Cumhuriyetçiler'in başkan adayı olan Reagan, seçim kampanyasında ekonomide
liberal işleyişi ve saldırgan bir dış politikayı savundu. Bu görüşleriyle
gelenekçi Demokratların da desteğini sağladı ve Jimmy Carter karşısında
oyların yarısından biraz fazlasını alarak ABD başkanı seçildi.
Başkanlığının ilk günlerinden başlayarak federal
hükümetin rolünü azaltmaya çalıştı. Savunma harcamaları dışındaki tüm kamu
harcamalarını kısmayı öngören bütçe önerisi onaylandı. Dış politikada SSCB ve
öteki sosyalist ülkelere karşı önceki yönetimlerden daha sert bir siyaset
uyguladı. ABD askerleri 1983'te Grenada'daki sol yönetimi devirmek amacıyla bu
ülkeyi işgal etti. Reagan, Nikaragua'daki sol eğilimli Sandinist yönetime karşı
savaşan
Contra'lara ABD yardımını ısrarla savundu.
1981'de bir öldürme girişiminde yaralanan Reagan,
geçirdiği ameliyattan sonra iyileşerek görevini sürdürdü. 1984'te ikinci kez
aday oldu ve yeniden başkan seçildi. Dünyada terörist eylemlere karşı kesin
tavır alınmasını savunan Reagan, 1986'da terörizmi desteklediği gerekçesiyle
Libya'ya saldırıda bulundu. ABD hava kuvvetleri Trablus ve Bingazi'yi
bombaladı. Aynı yılın sonlarına doğru İran Contra skandali
patlak verdi. İran'da rehin
tutulan
ABD'lilerin kurtarılması için, alınmış olan kararlara karşın, bu ülkeye silah
gönderildiği ve bu silahlardan elde edilen paranın bir bölümüyle Sandinist
yönetime karşı savaşan Contra'lara yardım edildiği anlaşılınca,
Reagan'ın saygınlığı önemli ölçüde azaldı. 1985-88 arasında, SSCB önderi Mihail
Gorbaçov ile Ronald Reagan nükleer füzelerin sınırlandırılmasına ilişkin dört
doruk toplantısı yaptılar. 1987'de Washington'daki dorukta iki başkan Orta
Menzilli Nükleer Füzelerin Kaldırılması Antlaşması'nı imzaladılar. 1988' de
Reagan'ın başkan yardımcılığını yürüten George Bush seçimleri kazanarak başkan
oldu.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder