PRIESTLEY,
Joseph (1733-1804). Joseph Priestley deneysel kimya alanında çok
önemli katkılarda bulunmuş İngiliz asıllı bir bilim adamıdır. Yorkshire'lı bir
terzinin oğluydu. Dini eğitim gördü, pek çok eski ve yeni dil öğrendi. Birkaç
yıl papazlık ve öğretmenlik yaptıktan sonra, Wiltshire'daki Calne'da Lord
Shelburne'ın kütüphane müdürü oldu. Daha sonra Birmingham'a taşındı.
Priestley pek çok gaz keşfetmiş ve bunların
özelliklerini belirlemiştir. Bilimsel bir eğitim görmemesine karşın son derece
ilginç deneyler yapmıştır. Yakınlardaki bir bira fabrikasında, biranın
mayalanması işlemi sırasında çıkan ve "sabit hava" diye adlandırdığı
gazı toplayarak, bu gazı su ile karıştırmayı başarmış ve sodayı elde etmiştir.
("Sabit hava" aslında, ansiklopedimizde ayrı bir maddede açıklanan
karbon dioksit gazıdır.) Priestley Ağustos 1774'te oksijeni buldu, onun
solunum ve yanma için gerekli olduğunu gösterdi. Kükürt dioksit ile amonyak da
keşfettiği öbür önemli gazlardır.
Priestley demokrasiden yanaydı. Amerikan kolonilerinin
İngiltere'den bağımsızlıklarını kazanma savaşlarında Amerikalılar'dan, Fransız
Devrimi'nde de devrimcilerden yanaydı. 1791'de, bağlı bulunduğu derneğin
Fransız Devrimi'ni kutlamak için verdiği yemek dolayısıyla Birmingham halkı
Priestley'in evini yakıp kilisesini ateşe verdi. Priestley 1794'te ABD'ye
giderek Pennsylvania eyaletinin Northumberland kentine yerleşti ve yaşamının
sonuna kadar bilim ve din alanlarındaki çalışmalarını burada sürdürdü.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder