POE, Edgar Allan
(1809-1849). ABD'li şair ve öykü yazarı Edgar Allan Poe, çoğu doğaüstü
olayları konu alan öyküleriyle korku edebiyatı ve polisiye türünün gelişmesinde
önemli bir rol oynamıştır.
Mutsuz bir yaşam süren ve 40 yaşında ölen Poe, anne ve
babasını küçük yaşta yitirmişti. Varlıklı ve iyi yürekli bir kadın onu evlat
edindiyse de, üvey babası ile geçinemedi. Bir yıl üniversiteye devam ettikten
sonra kaçıp orduya katıldı. Daha sonra West Point'teki ABD Askeri Akademisi'ne
girdi. Ne var ki, kumar ve içkiye düşkünlüğü yüzünden üç ay geçmeden okuldan
atıldı.
Poe daha sonra yazarlığa heveslendi. Başlangıçta
hiçbir başarı sağlayamadı. Bazı şiirleriyle öyküleri yayımlandıysa da, yoksul
bir yaşam sürmekten kurtulamadı. Ne ailesi ne de dostu vardı; aşk ilişkileri de
düş kırıklığıyla sonuçlanıyordu. Bu yüzden ele aldığı konular gittikçe daha
karamsar ve korkulu bir niteliğe büründü. Çeşitli dergilerde yayın yönetmenliği
yaptı, ama kurtulamadığı kötü alışkanlıklarından ötürü hiçbir yerde
tutunamadı.
1836'da evlenen Poe, kısa bir dönem mutluluğu
tattıysa da, beş yıl sonra hastalanan karısı 1847'de öldü.
Poe, kötülük, suç, korku, felaket, uğursuzluk, ölüm
ve ölümden sonraki yaşam gibi, başka şiir ve öykülerde ele alman konulardan
değişik konuları işlediği yapıtlarıyla okuyucuların düş gücünü kamçıladığı
için, yaşamının son yıllarında üne kavuşmuştu. Polisiye ve bilimkurgu
romanların öncüsü sayılan yazarın bazı öyküleri ülkemizde Morgue Sokağı Cinayeti {The Murders in the Rue Morgue; 1841) adıyla derlendi. Kitaba adını veren öykü
dünyada ilk dedektif öyküsüdür. Poe'nun ünlü öykülerinden "Kuyu ve
Sarkaç" ile "Geveze Yürek" de aynı kitapta yer almaktadır.
Yazarın sevilen şiirlerinden "The Raven" ("Kuzgun")
doğaüstü olaylara yer verir, "Annabel Lee" ise müzikli ritmiyle duygu
yüklü bir aşk şiiridir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder