RÖNTGEN, VVilhelm Conrad

RÖNTGEN, VVilhelm Conrad (1845-1923). Wilhelm Conrad Röntgen (Roentgen), Rönt­gen ışınları olarak da adlandırılan X ışınlarını keşfetmiş olan Alman fizikçidir. Lennep'te doğdu, ama henüz küçük bir çocukken ailesi ile birlikte Hollanda'ya göç ederek Apel- doorn'a yerleşti; öğrenimine de bu ülkede başladı. Kısa bir süre Utrecht'teki teknik- okulda okuduktan sonra 1865'te İsviçre'ye gitti ve Zürich'teki Federal Teknoloji Enstitüsü' ne girdi. 1868'de buradan makine mühendisi olarak mezun oldu.

Röntgen doktora çalışmasını 1869'da Zü­rich Üniversitesi'nde tamamladı. Doktora te­zi gazlar üzerineydi. Kısa bir süre sonra Fransa'da Strasbourg'da yeni kurulmuş olan Fizik Enstitüsü'ne girdi ve burada Alman fizikçi August Kundt (1839-94) ile birlikte çalıştı (Kundt, günümüzde, ses hızını belirlemiş olmasıyla tanınır). Daha sonra Almanya' daki çeşitli üniversitelerde ders veren Rönt­gen, 1900'de Münih Üniversitesi'ne fizik pro­fesörü olarak atandı. Başta esneklik, gazların özgül ısısı ve ışığın polarılması konuları olmak

üzere fiziğin pek çok alanında önemli araştır­malar yaptı.

Röntgen'in bilime en önemli katkısı 1895'te X ışınlarını keşfetmiş olmasıdır. Bir vakum lambasında (yani içindeki hava boşaltılmış bir lambada) elektrik iletkenliğini incelerken, tezgâhın üzerinde, lambanın yakınında dur­makta olan, üzeri baryum bileşiğiyle kaplı bir ekranın üzerinde garip bir flüorışımanın oluş­tuğunu gördü. Bunun üzerine bu olayı araştır­maya girişti ve çeşitli deneyler sonucunda flüorışımaya, tüpten yayılan ve gözle görüle­meyen bazı ışınların yol açtığını buldu. Röntgen bu ışınlara X ışını adını verdi; ama bu ışınlar günümüzde onun adıyla da anılır. Röntgen, X ışınlarının normal ışığı geçirme­yen bazı maddelerin içinden geçtiğini buldu. Ayrıca ışınların fotoğraf filmlerini etkilediğini de keşfetti.

Bu önemli buluşundan ötürü Röntgen birçok ödül ve unvan aldı, ayrıca 1896'da Londra'daki Kraliyet Derneği'nin Rumford Madalyası ile 1901 Nobel Fizik Ödülü'nü kazandı.