REN IRMAĞI,
Avrupa'daki en önemli suyoludur. Bu ırmağın kıyılarını ve başlıca kavşaklarını
denetim altına almak için yüzyıllar boyunca pek çok savaş oldu. 1815'teki
Viyana Kongresi'nden beri Ren Irmağı her tür taşımacılığa açık uluslararası
bir suyolu olarak kullanılmaktadır.
İsviçre
Alpleri'nin orta kesiminden doğan Ren Irmağı, 1.320 km aktıktan sonra
Hollanda'dan Kuzey Denizi'ne dökülür. Ren'in başlıca iki kolu İsviçre
topraklarındaki Chur yakınlarında birleşip derin ve dar bir vadi boyunca sel
gibi hızla kuzeydoğuya akarak Konstanz Gölü'ne girer. Konstanz Gölü'nün
batısından çıkıp Basel'e doğru tırmanarak ilerleyen Ren, Schaffhausen'deki Ren
Çağlayanında 25 metre yüksekten dökülür. Daha sonra güneyden gelen Aare
Irmağı'yla birleşir. Ren Irmağı Konstanz Gölü ile Basel arasında
İsviçre-Almanya Federal Cumhuriyeti sınırını çizer.
Basel'de kuzeye yönelen Ren buğday, şerbetçiotu,
şekerpancarı ve tütün yetiştirilen geniş ve bereketli bir vadide akar.
Batısında Fransa'nın Voj Dağları, doğusundaysa iğne yapraklılarla donanmış
yamaçlarıyla Karaormanlar yükselir. Daha kuzeyde ise, her ikisi de doğudan
gelen Neckar ve Main ırmakları Ren'le birleşir.
Mainz'ta Main Irmağı'nı aldıktan sonra Ren 130 km
boyunca çok dar bir vadide dik ve sarp yamaçların arasından akar. Vadinin doğu
yakasını 133 metre yüksekliğinde ve hemen hemen dikine yükselen Lorelei Kayası
oluşturur. Burada en derin noktasına ulaşan Ren, vadinin 115 metrelik
genişliğinin tümünü kaplar. Lorelei Kayası adını, burada yaşadığına ve güzel
sesiyle denizcileri baştan çıkararak teknelerinin batmasına yol açtığına
inanılan denizkızı Lorelei'den almıştır. Koblenz'de, şaraplarıyla ünlü
vadisiyle tanınan Moselle Irmağı Ren'e katılır. Mainz'ta başlayan derin vadi
Bonn'da biter ve Aşağı Ren'in başladığı Köln'de ırmak ovaları sular.
Ren Irmağı, büyük bir kent olan Düsseldorf'ta Ruhr
bölgesine girer. Irmağın doğu yakasında yer alan bu bölgede madenciliği ve
fabrikalarıyla ünlü kentler bulunur.
Hollanda sınırından geçerken Ren'in genişliği 1
kilometreyi bulur. Gerçekte Hollanda' nın bütün topraklarını Aşağı Ren
akaçlamaktadır. Hollanda ırmağın Kuzey Denizi'ne ulaşan küçük kanallarının
çoğunu bloke ettiğinden, Ren'in sularının önemli bir bölümü Waal Irmağı, çok
azı Lek Irmağı ve dikkate alınmayacak kadarı da IJssel Irmağı yoluyla denize
ulaşır.
Lek'in
ağzının yakınlarında, Avrupa'nın en büyük limanı olan Rotterdam yer alır. Waal Irmağı
güneyden gelen Meuse Irmağı ile birleşip Hollanda topraklarında aktıktan sonra
en sonunda Kuzey Denizi'ne ulaşır.
Avrupa'da
denizden uzak en büyük liman olan Duisburg, çok önemli bir ticaret yolu olan
Ren üzerindedir. Duisburg'dan ırmağın hem aşağı, hem de yukarı kesimlerine
demir cevheri, tahıl, petrol, kömür ve sanayi ürünleri gönderilir. Yük
gemileri ırmaktaki ikinci büyük liman Mannheim'a ürün getirip götürür. Büyük
mavnalar Strasbourg'a, daha küçükleri ise Basel'e kadar yol alabilmektedir. Kışın
donan Ren Irmağı bazen bir ay kadar trafiğe kapanır.
Ren'i
öteki Avrupa kentlerine ve sanayi bölgelerine bağlayan kanallar ırmağın önemini
giderek artırmaktadır. Kuzey Denizi ile Karadeniz arasında gemi ulaşımını
sağlayacak olan Ren Main Tuna Kanalı'nın 1992'de hizmete girmesi
beklenmektedir. Ren'in en işlek kesimi Ruhr bölgesi ile Hollanda arasındaki
suyoludur.
Kıyılardaki
sanayi atıkları ve kimyasal artıklarla sularındaki yoğun trafik, Ren'i
1970'lerden beri giderek artan bir biçimde kirletmektedir. 1986'da çok
tehlikeli bir boyuta ulaşan bu kirlenme Ren kıyısındaki ülkelerin ortak
çabalarıyla giderilmeye çalışılmaktadır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder