PIZARRO, Francisco

PIZARRO, Francisco (1471-1541). Peru'da­ki İnka İmparatorluğu'nun fatihi olan Fran­cisco Pizarro, İspanya'nın Estremadura böl­gesindeki Trujillo'da doğdu. Çocukluk yılları­na ilişkin olarak yoksul olduğu ve doğru dürüst eğitim görmediğinden başka pek bir şey bilinmemektedir. Okumayı hiç öğreneme­di. Kristof Kolomb'un zengin ve yeni bir ülke keşfettiği haberi geldiğinde, Pizarro İspanya' nın güneyindeki Sevilla'daydı. Oradan Atlas Okyanusu'nu geçerek Yenidünya'ya gitti. 1513'te Vasco Nünez de Balboa'nun Büyük Okyanus'a düzenlediği keşif seferine katılan

Pizarro Panama'ya yerleşti.

1523'te, Diego de Almagro adında bir asker ve Hernando de Luque adında bir papazla Güney Amerika'nın batı kıyısından aşağılara doğru bir keşif ve fetih seferine çıktı. Gemileri El Gallo Adası'na geldiğinde yiyecekleri bitmişti. Pizarro kuma kılıcıyla bir çizgi çekerek kendisiyle gelmek isteyenlerin çizginin öbür yanına geçmesini istedi. 13 kişi Pizarro'yu izledi. Öbürleri geri döndü. Pizar­ro ve arkadaşları Peru'nun kuzeybatı ucunda­ki Tumbes kıyısına ulaştılar ve burada Peru' daki İnka İmparatorluğu'na ilişkin bilgi edin­diler.

Pizarro gereksindiği askeri gücü Panama'da kendi başına toplayamayacağını anlayınca, kralın yardımjnı sağlamak için İspanya'ya döndü. Kral I. Carlos (Kutsal Roma-Germen İmparatoru V. Kari) Pizarro'nun anlattıkları­nı dinledi ve göstermiş olduğu yüreklilikten dolayı ona soyluluk unvanı verdi. 1529'da da Pizarro'yu İspanya adına Peru'yu fethetmeye yetkili kıldı. Kardeşleri ve yaklaşık 180 askeriyle 1531'de Panama'dan ayrılan Pizarro, ekvatorun hemen kuzeyinde, Ekvador top­raklarında karaya çıktı. And Dağları'nı geçe­rek güneye doğru, Peru'nun kuzeybatısındaki Cajamarca kasabasına kadar ilerledi.

İnka İmparatoru Atahualpa'nın 30 bin as­keri vardı; bu nedenle Pizarro'nun 180 askeri onu kaygıya düşürmedi. Pizarro'nun, bir gö­rüşme için Cajamarca'ya gelmesi yolundaki çağrısını kabul etti. Atahualpa yanındaki 3.000 silahsız adamla Pizarro'nun hazırladığı tuzağa düştü. Pizarro'nun askerlerinin top ve tüfeklerle saldırması üzerine Atahualpa yaka­landı, adamları öldürüldü ve Pizarro neredey­se bir anda imparatorluğun denetimini eline geçirdi.

Atahualpa'nın altın ve gümüş olarak fidye ödemeyi kabul etmesine ve bunun ödenmesi­ne karşın, Pizarro gene de onu öldürttü. Ölüm haberi gelince İnka orduları geri çekile­rek savaşı bıraktı. Pizarro İnka İmparatorluğu'nun büyük bölümünü İspanyol egemenliği altına aldı ve 1535'te, sonradan Peru'nun başkenti olan Lima'yı kurdu.

Pizarro'nun gücünü ve zenginliğini kıska­nan Almagro, Pizarro'ya karşı savaş açtı. Pizarro'nun kardeşi Hernando 1538'de Almagro'yu yendi. Savaştan sonra yargılanan Almagro idam edildi. Üç yıl sonra Almagro' nun yandaşları Pizarro'yu Lima'daki evinde öldürdüler.