PASAROFÇA ANTLAŞMASI

PASAROFÇA ANTLAŞMASI (21 Temmuz 1718), Osmanlı Devleti ile Venedik ve Avus¬turya arasında 1714'ten beri süren savaşı sona erdirmiştir. Pasarofça Antlaşmasına yol açan gelişmeler, Osmanlı Devleti'nin 1699'da im¬zalanan Karlofça Antlaşması ile Venedik'e bırakılan Mora Yarımadası'nı geri almasıyla başlamıştır. Venedik, Mora'yı ele geçirdikten sonra Adriya Denizi kıyıları ile Ege Denizi'ndeki Osmanlı adalarını da tehdit etmeye başlamıştı. Bunun üzerine Osmanlı Devleti karadan ve denizden yürütülen bir harekâtla 1715'te Mora'yı geri almayı başardı. Bu du¬rum Venedik'in müttefiki Avusturya'dan yar¬dım istemesine yol açınca savaş Balkanlar'a sıçradı. Aslında Avusturya da Karlofça Ant¬laşması ile elde ettiği toprakları daha da genişletmek, özellikle Temeşvar'ı almak isti-yordu. Bir dizi küçük çaplı çarpışmadan sonra Osmanlı ordusu 1716'da Varadin'de ağır bir yenilgiye uğrayınca savaşın gidişi değişti. Os¬manlı ordusu Belgrad'a çekilerek yeni bir direniş cephesi kurmaya çalıştı. III. Ahmed'in II. Ferenc Râköczi'yi Erdel Macaristan kralı yaparak destek kazanmak istemesi de olumlu sonuç vermedi. Kırım Hanlığı'ndan beklenen yardımın gelmemesi durumu daha da kötüleş-tirdi. Ekim 1717'de Belgrad'ın düşmesi sava¬şın son aşamasını oluşturdu. Bu arada elde edilen tek başarı Venedik'in Mora'yı geri alma girişimlerinin önlenmesi oldu.
Avusturya da bu sırada İspanya ile savaşın eşiğine geldiğinden barıştan yana tutum takı¬nınca Şubat 1718'de Osmanlılar'la savaşı dur¬durdu. Dört yıl süren savaş yüzünden Akde¬niz'deki ticaretleri kesintiye uğrayan İngilte¬re'nin ve Felemenk Cumhuriyeti'nin elçileri de bir an önce barış yapılması için girişimde bulundular. III. Ahmed'in Mayıs 1718'de sadrazamlığa getirdiği Nevşehirli Damat İbra¬him Paşa da barış yanlısıydı.
Belgrad yakınlarındaki Pasarofça'da başla¬yan görüşmeler 47 gün sürdü. Sonunda Avus¬turya ve Venedik'le ayrı birer barış antlaşması imzalandı. Antlaşmaya göre Temeşvar, Kü¬çük Eflâk ve Belgrad da içinde olmak üzere Sırbistan'ın bir bölümü Avusturya'ya bırakılı¬yor, Osmanlı sınırı Niş'e kadar geriliyordu. Osmanlılar'ın kabul etmediği tek koşul, Erdel Macaristan Kralı Râköczi'nin Avusturya' ya teslim edilmesiydi. Mora da bütün baskı¬lara karşın Venedik'e geri verilmedi. Venedik yalnızca Dalmaçya'da bazı topraklar ile Adri¬ya Denizi kıyısında birkaç kale ve Yunan Denizi'nde bazı adaları aldı. Parasofça Ant¬laşması ile Osmanlı Devleti'nin Balkanlar'ın ötesinde hiçbir toprağı kalmadı.